Έναρξις ενοικιοστασίου

Βλέπω πρόχειρα ότι πολλά μπλογκ αφιερώνουν αναρτήσεις στην επέτειο της πτώσης της Πόλης. Γενικά με τα επετειακά δεν τα πάω πολύ καλά, σκέφτηκα όμως ότι μια και το επόμενο εικοσαήμερο (περίπου) ο Δύτης θα σιγήσει, και μάλιστα ακριβώς επειδή θα είναι στην Κωνσταντινούπολη, ίσως είναι ωραία ιδέα να βάλω κάτι που είχα δημοσιεύσει πριν από… εεε… εννέα χρόνια, το 2000. Αφορά τις οθωμανικές πηγές για την άλωση· φυσικά δεν είναι πολύ καλό, είναι εντελώς πρωτόλειο, και δεν προλαβαίνω τώρα να το χτενίσω ή να βάλω ολόκληρα τα οθωμανικά παραθέματα. Κάποιες βασικές διορθώσεις που θα έκανα σήμερα, θα ήταν: Χαλήλ -> Χαλίλ (ασήμαντη). Αναφορά στον «ιερό πόλεμο (τζιχάντ)» [καλύτερα «γαζά», το οποίο δεν σημαίνει ακριβώς τον ιερό πόλεμο όπως τον καταλαβαίνουμε σήμερα, και υπάρχει τεράστια βιβλιογραφία και διαμάχη σχετικά με το πώς το καταλάβαιναν οι Οθωμανοί του 14ου και 15ου αιώνα]. Η βιβλιογραφία φυσικά είναι φτωχότατη, αλλά παρακαλώ σκεφτείτε ότι ήταν ένα άρθρο γραμμένο στο πόδι για μια εφημερίδα (επίσης, αυτό που δεν φαίνεται στη βιβλιογραφία είναι όλη η δουλειά που είχα πατήσει να διαβάσω τους ιστορικούς στο πρωτότυπο). Αν κάποιος ενδιαφέρεται, μπορώ να συστήσω το πολύ πρόσφατο (και εξαιρετικό): Τζεμάλ Καφαντάρ, Ανάμεσα σε δύο κόσμους, μετάφρ. Α. Αναστασόπουλος, Αθήνα: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 2009.

Ο τίτλος του ποστ, από μια αποστροφή του γνωστού Άδωνη: «εμείς είμαστε οι ιδιοκτήτες, οι Τούρκοι είναι μόνο νοικάρηδες». Παρεμπιπτόντως, μια ωραία ιδέα για μελλοντική ανάρτηση είναι οι Τούρκοι στο βυζαντινό στρατό και οι Βυζαντινοί στον οθωμανικό. Το ιδιοκτησιακό δίκαιο, ως γνωστόν, είναι πολύ μπερδεμένη ιστορία.

Read Full Post »

«Γιατί ψηφίζω αριστερά»

Τα κατορθώματα της ερευνητικής πρωτοπορίας συνεχίζονται. Παραθέτω από εδώ:

Στο συμπέρασμα ότι όσo περισσότερα κορίτσια έχει μία οικογένεια τόσο πιο πιθανό είναι ο πατέρας να ψηφίζει κόμματα της Αριστεράς ή του Κέντρου, κατέληξαν Βρετανοί επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Γιόρκ.

Όπως δήλωσαν στον Guardian, όσο περισσότερες κόρες έχει ένα νοικοκυριό τόσο πιθανότερο είναι να ψηφίζει ο πατέρας το Εργατικό Κόμμα ή τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες, παρά τους Συντηρητικούς.

«Οι θυγατέρες κάνουν τους ανθρώπους πιο αριστερούς, ενώ αντίθετα οι γιοι τους κάνουν περισσότερο δεξιούς» αναφέρουν σ’ ένα αδημοσίευτο άρθρο τους οι δύο καθηγητές.

Σε σύγκριση με τους άνδρες, οι γυναίκες υποστηρίζουν περισσότερο την υψηλή φορολογία ώστε να χρηματοδοτούνται κοινωνικές υπηρεσίες.

«Όταν οι άνδρες αποκτούν κόρες, σταδιακά η πολιτική στάση τους αλλάζει και βλέπουν με μεγαλύτερη συμπάθεια τη θηλυκή επιθυμία για περισσότερα δημόσια αγαθά. Γίνονται πιο αριστεροί. Παρομοίως, μια μητέρα με γιους βλέπει με μεγαλύτερη συμπάθεια την ανδρική στάση υπέρ της χαμηλότερης φορολογίας» λέει ο καθηγητής Όσβαλντ.

Τον ορισμό «Αριστερά = Εργατικό Κόμμα (Μεγάλης Βρετανίας)» ή «Αριστερά = υψηλή φορολογία» τον αντιπαρέρχομαι, δεν έχω όρεξη. Σκέφτομαι όμως ότι το επόμενο στάδιο της έρευνας θα μπορούσε να είναι μια τεχνική μελέτη: πώς να αντικαταστήσουμε τις εκλογές (για κινηματικές διαδικασίες δεν το συζητάω καν) με μια απλή δημογραφική ανάλυση· οικογένειες με θυγατέρες θα μετράν ως ψήφοι υπέρ της Αριστεράς, οικογένειες με υιούς ως ψήφοι υπέρ της Δεξιάς. Λύνεται έτσι διαμιάς το πρόβλημα της αποχής, ξεμπερδεύουμε με παπαγαλάκια και βαρβάρους, απαλλασσόμαστε από τους πολιτικούς σχολιαστές (αμήν!), γλυτώνουμε τα έξοδα, ουσιαστικά πλησιάζουμε στο όραμα του Λαπλάς (ή του Πασκάλ; δεν μπορώ να θυμηθώ): θα ‘ρθει στιγμή που θα επικρατήσει ο απόλυτος ορθολογισμός· τα μαθηματικά θα μπορούν να λύσουν οποιοδήποτε πρόβλημα του ανθρώπου, και οποιαδήποτε διαφωνία θα λύνεται με την απλή προτροπή «Κύριοι, ας υπολογίσουμε».

Καλό ε; Παραδέχομαι ότι εγώ τουλάχιστον, κόρη έχω.

Read Full Post »

Σε ξένο αχυρώνα

Είναι σχετικά άγνωστη η ιστορία της εμπορικής, πολιτικής και πολεμικής σύγκρουσης Οθωμανών και Πορτογάλων στον Ινδικό Ωκεανό καθόλη σχεδόν τη διάρκεια του 16ου αιώνα. Ένα μικρό κομμάτι της, που έχει την πλάκα του, είναι αυτό που ακολουθεί [αντιγράφω από: Χαλίλ Ιναλτζίκ και Ντόναλντ Κουώτερτ (επιμ.), Οικονομική και κοινωνική ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, τόμος Α΄: 1300-1600 (Χ. Ιναλτζίκ), Αθήνα: Αλεξάνδρεια, 2008]. Όλα τα λεφτά είναι στο τέλος:

Πρέπει να αφηγηθούμε εδώ και το τελευταίο επεισόδιο στην διαμάχη Οθωμανών και Πορτογάλων στον Ινδικό Ωκεανό, τις ναυτικές επιχειρήσεις του Μιρ Αλή Μπέη το 1585 και 1586 στην Ανατολική Αφρική. Δηλώνοντας πως αποτελούσε την εμπροσθοφυλακή ενός μεγάλου τουρκικού στόλου, ο Μιρ Αλή εκμεταλλεύθηκε τα αντιπορτογαλικά αισθήματα των ντόπιων ηγεμόνων και κατάφερε να επεκτείνει την οθωμανική επικυριαρχία στην ακτή της Ανατολικής Αφρικής, από το Μογκαντίσου μέχρι τη Μομπάσα. Ο ηγεμόνας της Μομπάσα δήλωσε υποτέλεια στον Οθωμανό σουλτάνο. Οι Πορτογάλοι παραδέχονταν ότι οι Οθωμανοί είχαν τώρα το πάνω χέρι στην αφρικανική ακτή απέναντι από την Ινδία και ότι είχαν τη δυνατότητα να κόψουν τις γραμμές επικοινωνίας τους με την Πορτογαλία. Μολονότι μια πορτογαλική αντεπίθεση του στόλου των Ινδιών τον επόμενο χρόνο επανεπιβεβαίωσε τον έλεγχο των Πορτογάλων στην Ανατολική Αφρική, ο Μιρ Αλή επέστρεψε το 1588 με μια μοίρα πέντε πλοίων και αντιμετώπισε έναν πορτογαλικό στόλο που τον περίμενε· ωστόσο, νικήθηκε όχι από τους Πορτογάλους, αλλά από μια αφρικανική φυλή, τους Ζίμπα. Ο ίδιος σώθηκε καταφεύγοντας σε ένα πορτογαλικό πλοίο.

Σημείωση (μεταγενέστερη): κοιτάξτε στα σχόλια, έχει ψωμί.

Σημείωση, που μακάρι να έλειπε: Θα ήθελα να αφιερώσω αυτό το ποστ στη μνήμη του Δημήτρη Αγγελή, ή Dimitris Ag όπως ίσως τον ξέρετε από τα σχόλια που μου έκανε την τιμή να μου αφήσει. Δεν τον γνώρισα ποτέ, και ούτε θα τον γνωρίσω· τα σχόλιά του και το ωραίο του μπλογκ είναι ό,τι ξέρω γι’ αυτόν. Νομίζω ότι αυτό ειδικά το ποστ θα του άρεσε. Αντίο Δημήτρη.

Read Full Post »

Μετά τον Ερμή του Πραξιτέλους…

…θα έχουμε και τον Καραμανλή του Πραξιτέλους: «Πράσινο φως πήρε από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων η τοποθέτηση ανδριάντα του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην Πλατεία Αριστοτέλους της Θεσσαλονίκης.
Ουδεμία αντίρρηση διατυπώθηκε για την εγκατάσταση του γλυπτού από λευκό μάρμαρο που θα έχει ύψος 5,65 μ. και το οποίο θα φιλοτεχνήσει έπειτα από πανελλήνιο διαγωνισμό ο Πραξιτέλης Τζανουλίνος και ο Δημήτρης Κουτσογιάννης», λέει η είδηση. Αχ, έρμη Θεσσαλονίκη…

Τώρα φταίω εγώ αν συνειρμικά με τον Καραμανλή θείο, μου κολλάει και η είδηση για το τρίχρονο που έπαιζε με τη μπουλντόζα;

Read Full Post »

Όχι μόνο Μπητλς

Προσοχή: Αποτυχημένη ανάρτηση – ακολουθεί σύντομη ενημέρωση στο τέλος!

Διαβάζοντας ένα παλιότερο ποστ ίσως φανταστήκατε ότι δεν μ’ αρέσουν οι Στόουνς, επειδή αγαπώ τους Μπητλς. Μια και σε μια πρόσφατη συζήτηση αναφέρθηκαν όμως, θα προσθέσω ότι όσο και να κλίνω προς τους δεύτερους παλαιόθεν, μ’ αρέσουν και οι πρώτοι (άλλου είδους μουσικές ήθελα να βάλω απόψε, είχα ξεκινήσει όμως αυτή την ανάρτηση εδώ και βδομάδες και είπα να την ανεβάσω προτού σαπίσει στον πίνακα ελέγχου…). Οι Στόουνς, βεβαίως, ένα κλασικό παράδειγμα του ότι πρέπει να ξέρεις πότε θα σταματήσεις. Ορίστε όμως:

και αυτό:

Για να μην το ξεχάσω, υπενθυμίζω στον εαυτό μου ότι πρέπει να ανεβάσω και άλλο Μπρελ, και διάφορες άλλες εκπλήξεις.

Σημείωση της επόμενης μέρας (και πάλι): Όπως θα καταλάβατε (και) από τα σχόλια, η ανάρτηση απέτυχε πλήρως. Οι Στόουνς αποδείχθηκαν ακόμα πιο φειδωλοί στα πνευματικά τους δικαιώματα από τους Μπητλς -άλλος έχει το όνομα, κι άλλος τη χάρη. Στα σχόλια θα βρείτε καινούργια λινκ για τα ίδια κομμάτια (για την ιστορία: Gimme shelter και Mother’s little helper), καθώς και για άλλα. Όσο για το λινκάκι του Μπρελ, που άλλοι κατάφεραν να το δουν και άλλοι όχι, ανήκει σε ένα από τα πρώτα ποστ μου οπότε μπορείτε να το βρείτε μέσω του αρχείου, ή της ετικέτας «Μπρελ». Ουφ!

Η τραγική (ή μάλλον κωμική) ειρωνεία: έγραφα ότι οι Στόουνς είναι κλασικό παράδειγμα ότι πρέπει να ξέρεις πότε θα σταματήσεις· έτσι και αυτό το ποστ είναι κλασικό παράδειγμα ότι πρέπει να ξέρεις πότε θα αναρτήσεις. Αν το είχα ανεβάσει την ίδια νύχτα που το είχα ετοιμάσει, τα λινκ θα δούλευαν έστω και για λίγο. Όλα λοιπόν είναι θέμα χρόνου.

Read Full Post »

Σεξ και τέχνη (τίτλος παραπλανητικός)

Σαββατοκύριακο, ημέρες εφημερίδων. Διάβασα αρκετές αυτές τις δύο μέρες, και μάλλον πολλά θα είχα να σχολιάσω. Ας μην σταθώ στη «Λαίδη Μάκβεθ» του Μτσενσκ, λες και ο Μτσενσκ ήταν θεατρικός συγγραφέας («Έψιλον» Ελευθεροτυπίας), ίσως είναι λάθος του διορθωτή, στο κάτω κάτω δεν είμαστε όλοι φαν του Σοστακόβιτς ούτε υποχρεωμένοι να ξέρουμε τον Λέσκοφ. Από χθες όμως γυρνά στο μυαλό μου μια ανάλυση περί ηλικίας· σήμερα μάλιστα έγινε διπλή. Το πρώτο: άρθρο στη χτεσινή Ελευθεροτυπία, σε στήλη που υπηρετεί πιστά την τρέχουσα ιδεολογία περί γονιδιώματος. Εννοώ, του στιλ εξηγούμε τη σεξουαλική συμπεριφορά ανδρών και γυναικών με βάση τη φυσική επιλογή, οι επιτυχημένοι άνθρωποι κερδίζουν χάρη στα γονίδιά τους και αυτό είναι πάλι φυσική επιλογή, ο Δαρβίνος είχε μούσια γιατί ήταν στο γονίδιό του να εξερευνά οπότε η φυσική επιλογή φρόντιζε να τον ζεσταίνει και ούτω καθεξής. Αλλά σήμερα δεν προτίθεμαι ακριβώς να θάψω. Παραθέτω σύντομη περίληψη του άρθρου:

Read Full Post »

Δερβισάδες μπεκτασήδες -ή μεβλεβήδες;

Διαβάζω εδώ (αναδημοσίευση από το «Ποντίκι» είναι, αλλά βαριέμαι να ψάξω τώρα) μια κριτική για τις επερχόμενες παραστάσεις του Ομάρ Φαρούκ Τεκμπιλέκ, που τα βάζει με τους περιστρεφόμενους δερβίσηδες. Κατά βάση δεν έχει άδικο· εννοείται (ή, αν δεν εννοείται, είναι πιθανό) ότι οι «δερβίσηδες» που θα στροβιλιστούν στις συναυλίες δεν είναι πραγματικοί δερβίσηδες, το κάνουν επαγγελματικά, και έτσι κι αλλιώς το κόβω απίθανο ακόμα και ο πραγματικός δερβίσης να στροβιλιστεί κατά παραγγελία με το μυαλό του στους κύκλους του Μεβλανά Τζελαλεντίν. Ωστόσο, στο άρθρο διάφορα δεν μου πάνε καλά, και επειδή έχω λίγο αραιώσει τα ποστάκια λέω να το σχολιάσω λιγουλάκι με μπόλικο σχολαστικό πνεύμα. Διαβάζω λοιπόν:

Το πρόβλημα είναι ότι όλο αυτό πουλιέται με τη φράση «η μουσική των σούφι και οι περιστρεφόμενοι δερβίσηδες». Ποια μουσική των σούφι; Στην Τουρκία; Μα το φοβερό καλοκαίρι του 1993, στις 2 Ιουλίου στη Σεβάστεια, ο όχλος έβαλε φωτιά σε ξενοδοχείο όπου έκαναν συνέδριο ασίκηδες μουσικοί και διανοούμενοι των Αλεβιτών και της τουρκικής Αριστεράς. Σε αγαστή συνεργασία με το τουρκικό (παρα)κράτος 37 άνθρωποι κάηκαν ζωντανοί. Το σουνιτικό κεμαλικό «βαθύ κράτος» έκανε το έγκλημα.

Αυτό τώρα τι ακριβώς θέλει να πει; Ότι επειδή ο όχλος έκαψε το ’93 ζωντανούς τους ασίκηδες και τους Αλεβίτες στη Σεβάστεια (θυμάμαι μάλιστα ότι και ο Αζίζ Νεσίν ήταν στο ξενοδοχείο), δεν έχει μείνει κανένας; Καταρχάς οι Μεβλεβήδες (οι «περιστρεφόμενοι δερβίσηδες») θεωρούνται σουνίτες, όχι σιίτες, πόσο μάλλον Αλεβήδες (αν και υπάρχει μια ένσταση εδώ, Δύτη, ξεχνάς ότι κατά τον Gölpınarlı οι πρώτοι μεβλεβήδες είχαν έναν ισχυρό ετερόδοξο κλάδο. Απαντώ στον εαυτό μου, ότι σήμερα αυτό σίγουρα δεν ισχύει, και κλείνει η παρένθεση). Κατά δεύτερον, δεν νομίζω ότι έπαιξε ρόλο το σουνιτικό κεμαλικό «βαθύ κράτος», αλλά μόνο το κεμαλικό «βαθύ κράτος»· δεν τους πείραξε τόσο η ετεροδοξία, όσο η αριστερά και το γενικότερο πνεύμα ανυπακοής που εκφράζουν ιστορικά οι Αλεβήδες. Κατά τρίτον, άλλο μουσική των σούφι, και κυρίως των Μεβλεβήδων, και άλλο ασίκηδες. Είναι σα να συγχέεις το ρεμπέτικο με τα κλαρίνα, για να μην πω τον Αττίκ με τα κλαρίνα. Συνεχίζω την ανάγνωση:

Read Full Post »

Από το αρχείο του Σέρλοκ Χιλμή Τσελεμπή

-Διάβασέ μου, αγαπητέ Βατ-ογλού, το χοτζέτι που έφτασε το πρωί με τον αγγελιαφόρο του σούμπαση, και πες μου τι συμπέρασμα βγάζεις, είπε ο Σέρλοκ Χιλμή Τσελεμπής ανάβοντας το τσιμπούκι του.

Το χοτζέτι, επικυρωμένο από τον καδή του Χάνδακα, είχε χρονολογία 25 Ρεμπή ουλ-άχιρ 1084. Εν συντομία έλεγε τα εξής:

Ο τσαούσης Μουσταφά Τσαούς γιος Αμπντουλλάχ, απελεύθερος δούλος και μοναδικός κληρονόμος του δολοφονημένου Γιουσούφ γιου Αμπντουλλάχ, κατοίκου Χάνδακα, δηλώνει ότι, ύστερα από αγωγή που ήγειρε κατά του πεθερού του Αλή Μπέη γιου Αχμέτ, ο οποίος πριν από ένα μήνα τραυμάτισε εκ προθέσεως και σκότωσε το Γιουσούφ, απέσυρε την αγωγή και δεν έχει πλέον καμία αντιδικία ή απαίτηση από αυτόν σχετικά με το φόρο αίματος του δολοφονημένου.

-Χμ, έκανα τρίβοντας το τουρμπάνι μου. Δεν έχω ακούσει τίποτε γι’ αυτόν τον Αλή Μπέη.

-Ούτε και χρειάζεται, αγαπητέ μου. Έχεις όλα τα στοιχεία στα χέρια σου. Υποθέτω γνωρίζεις τα βασικά του κληρονομικού μας δικαίου.

Χρειάστηκε να σκεφτώ λίγο ακόμα μέχρι να ανασύρω στη μνήμη μου όσα είχα μάθει για τον Ιερό μας Νόμο νεαρούδι στο μεντρεσέ.

-Ο απελεύθερος κληρονομεί τον πρώην κύριό του, αυτό το θυμάμαι, είπα.

Ο Χιλμή Τσελεμπής χάθηκε μέσα σε μια νιφάδα καπνού. Η φωνή του έφτανε σε μένα μέσα από τον καπνό του τσιμπουκιού, σαν τη σάλπιγγα του αγγέλου Ιζραφήλ.

-Στοιχειώδες, αγαπητέ μου Βατ-ογλού. Ο Αλή Μπέης σκότωσε τον Γιουσούφ, και ο γαμπρός του απέκτησε περιουσία. Γιατί να ζητήσει φόρο αίματος; Στην πραγματικότητα, έχεις την περίπτωση ενός καλού πατέρα, και ενός πολύ εξυπηρετικού πεθερού συνάμα. Λυπάμαι πραγματικά που οι αρχές μου με υποχρεώνουν να εξηγήσω την κατάσταση στον σούμπαση.

 

Βιβλιογραφικές και άλλες σημειώσεις: Η χρονολογία αντιστοιχεί στις 9 Αυγούστου 1673. ΄Σούμπασης: ο επικεφαλής της αστυνομίας. Χοτζέτι: ιεροδικαστικό έγγραφο. Καδής: ιεροδικαστής, ο εκτελεστής του ιερού νόμου, δικαστής της οθωμανικής διοίκησης. Φόρος αίματος: καθορισμένο ποσό που μπορούσαν να διεκδικήσουν οι συγγενείς/κληρονόμοι δολοφονημένου από τον φονιά. Μεντρεσές: ιεροδιδασκαλείο.

Το έγγραφο έχει καταχωρηθεί στη σελ. 8 του 5ου Κώδικα του ιεροδικαστικού αρχείου του Χάνδακα (Ηρακλείου), και δημοσιεύτηκε στο: Μ. Βαρούχα, Φ. Χαιρέτη, Μ. Σαρηγιάννης, Ιεροδικείο Ηρακλείου. Πέμπτος Κώδικας (επιμ. Ε. Α. Ζαχαριάδου), Μέρος Α΄: 1673-1675, Ηράκλειο: Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη (Τουρκικές πηγές κρητικής ιστορίας 2), 2008, σελ. 61 (έγγρ. 26).

Read Full Post »

Μάντης κακών

Πού να φανταζόμουν, όταν έγραφα τις προάλλες για τον Καραγκιόζη και το ρεμπέτικο, ότι μια βδομάδα μετά θα πέθαινε ο Ευγένιος Σπαθάρης. Κυριολεκτικά γεννημένος στον μπερντέ· ορίστε τι γράφει στα Απομνημονεύματά του ο πατέρας του, ο περίφημος Σωτήρης: Τον χειμώνα [του 1924]… άρχισα παραστάσεις στου Γιολντάση, στο Μαρούσι. Τότε μαζύ με τους καραγκιόζηδες περπάταγα και το παιδί μου τον Ευγένιο στο πανί. Ο Ευγένιος, διαβάζω, γεννήθηκε Ιανουάριο του ’24.

Και ορίστε και μια σκηνή από την παιδική του ηλικία, που είναι σα να βγήκε από παράσταση:

Όταν πήγα σπίτι (γράφει ο Σωτήρης Σπαθάρης) είχαμε γέλια, χαρές, κλάματα και ξεφαντώματα. Ο Ευγένιος δεν ερχότανε κοντά μου, γιατί δε γνώριζε τον μπαμπά του. Η μαμά του όλο τούλεγε: «Αυτός είναι ο μπαμπάς σου, παιδί μου». Στο τέλος ξεθάρρεψε και καθώς έπαιζε κοντά μου, λέει: «Μαμά, να ο μπαμπάς» και μ’ ένα σφυράκι με χτύπησε στο κούτελο απάνω στο δόξα πατρί. Εγώ νόμισα πως έπεσε όλο το ταβάνι επάνω μου. Όταν συνήλθα, είδα τον Ευγένιο με το σφυράκι στο χέρι να χτυπάη, και σε κάθε σφυριά έλεγε: «Να ο μπαμπάς».

Άλλο σκόπευα να γράψω, άλλο μου βγήκε. Η παράσταση έλαβε τέλος.

Read Full Post »

Λευκά σεντόνια, παράξενοι πύργοι και βράχοι

Ορίστε μια μικρή επιλογή από mirabilia, «παράξενα», της περιοχής του Ντωφινέ (νοτιοανατολική Γαλλία), όπως καταγράφηκαν από τον Γερβάσιο του Τίλμπουρυ στις αρχές του 13ου αιώνα. Πηγή: Ζακ Λε Γκοφ, Το φαντασιακό στο Μεσαίωνα, μετάφρ. Ν. Γκοτσίνας, Αθήνα 2008.

Ι. Ο πύργος που δεν δέχεται τους νυχτοφύλακες.

Στο βασίλειο της Αρελάτης [Αρλ], στην επισκοπή της Βαλάνς, στην πόλη της Λιβρόν, υπάρχει ένας πύργος πολύ ψηλός, αυτός του επισκόπου Βαλεντίνου, που δεν δέχεται τους νυχτοφύλακες. Αν τοποθετηθεί ένας νυχτοφύλακας στον πύργο αυτό για τη νύχτα, το πρωί θα νιώσει να παρασύερεται στην κοιλάδα που βρίσκεται στους πρόποδές του. Θα βρεθεί στην κοιλάδα χωρίς να έχει πάθει κάτι κακό, χωρίς να έχει νιώσει το φόβο της πτώσης, ούτε το φόβο κάποιας αρπαγής, και δεν θα αισθανθεί καμία επαφή, ούτε να έχει χτυπήσει.

ΙΙ. Ο βράχος που μετατοπίζεται με το ένα δάχτυλο και όχι με όλο το σώμα.

Στο βασίλειο της Αρελάτης, στην επαρχία της Εμπρέν, στην πόλη που ονομάζεται Νοθ (;) υπάρχει ένας μεγάλος βράχος που μπορει κανείς εύκολα να τον μετακινήσει ολόκληρο, αν τον σπρώξει με το μικρό δάχτυλο. Αν προσπαθήσει, όμως, να τον μετατοπίσει με όλο το σώμα ή με όσα ζευγάρια βόδια θέλει, μένει ακίνητος.

(…)

V. Ο βράχος που ονομάζεται Aiguille (Aequa illa: ίσος με αυτόν)

Οι θιασώτες της εφηβείας κυνηγούν τόσους μύθους όσους και πραγματικότητες και καθώς όλα είναι ματαιότητα, οι μάταιοι γιοι των ανθρώπων στις κίβδηλες ζυγαριές, συλλέγουν ανώριμα πράγματα ανάμεσα στα γινωμένα πράγματα και μερικές φορές δεν ευφραίνονται λιγότερο με τους μύθους απ’ ό,τι με τις πραγματικές ιστορίες. Για παράδειγμα, στο βασίλειο της Αρελάτης, στην επισκοπή της Γκρενόμπλ, στα όρια με την επισκοπή της Ντι, υπάρχει ένας πολύ ψηλός βράχος στην περιοχή που οι κάτοικοι αποκαλούν Τριέβ. Ένας άλλος γειτονικός βράχος είναι απέναντί του, τον ονομάζουν «ίσο με αυτόν», καθώς έχει το ίδιο ύψος με εκείνον, αν και η κορυφή του είναι απρόσιτη. Αυτοί που κοιτούν από τον απέναντι βράχο βλέπουν εκεί μια διάφανη πηγή που κατηφορίζει σαν καταρράκτης μια κλιμακωτή σειρά βράχων και στην κορυφή του βράχου το χορτάρι πρασινίζει όπως σε ένα λιβάδι. Κάποτε βλέπουν εκτυφλωτικά λευκά σεντόνια που έχουν απλωθεί για να στεγνώσουν, όπως συνηθίζουν οι πλύστρες. Η προέλευση αυτού του θαύματος, η σημασία του, οι δημιουργοί του στάθηκε εύκολο να αναζητηθούν, αλλά πολύ δύσκολο να βρεθούν.

Read Full Post »