Μια θητεία, κατά κάποιο τρόπο συνεχίζεται επ’ άπειρον. Μια και το πρώτο πράγμα που μαθαίνεις στο στρατό είναι η ιεραρχία, η πειθαρχία, η υπακοή, αυτά που προορίζονται να σε συνοδεύουν στην υπόλοιπη ενήλικη ζωή σου. Με λίγη παραπάνω διορατικότητα ίσως, διακρίνεις και άλλες αλληγορικές διεργασίες, όπως το πώς ο έξυπνος λοχαγός καταφέρνει να εκτρέψει τη φυσική απέχθεια του φαντάρου προς τον αξιωματικό, σε έναν ανταγωνισμό μεταξύ λόχων. Αλληγορία εύκολη και όμως ισχυρή.
Παρόλα αυτά, επειδή ακριβώς όλα αυτά σου ενσταλάζονται αργά και σιωπηρά και τρόπον τινά ύπουλα, εκείνο που μένει στη μνήμη -όσο και αν σκεφτόσουν τις αλληγορίες τότε- είναι εντελώς άλλα πράγματα. Μένει ας πούμε στο μυαλό η μυρωδιά (ιδρώτας σε στολές αγγαρείας)· η αίσθηση της πρώτης μέρας, όταν μετά από κουβάλημα τεράστιων σάκων από θάλαμο σε θάλαμο βλέπεις ψηλά τους γλάρους, δίπλα σ’ έναν άδειο ιστό· το μικρό πλοίο που ταξίδευε καμιά εκατοστή ναύτες από τον Σκαραμαγκά στον Πόρο, σχεδόν ολόκληρη νύχτα· η πρώτη έξοδος, όπου ανακαλύπτεις ότι αυτό που σου λείπει δεν είναι η μπύρα αλλά ο ζεστός καφές· η αστροφεγγιά στα βουνά της Λήμνου, Αύγουστο μήνα, και λίγο αργότερα οι φοβερές ομίχλες, και οι άνεμοι· οι εξάωρες ή δωδεκάωρες βάρδιες στον κλωβό του ραντάρ, οι δοκιμές των ασυρμάτων και μια φωνή γνωστού σου κληρούχα από το Σίγρι, κάθε μεσάνυχτα· η μέρα με το χιόνι -αλλά και ο Άθως που άστραφτε στο βάθος, ευθεία στο βορρά· η βλακεία του τμηματάρχη, και η κρυφή καλοσύνη του οπλονόμου· όλες οι περίπλοκες σχέσεις μεταξύ φαντάρων, ο ένας και ο άλλος που γνώρισες, πράγματα που ξέρουν όσοι τα έζησαν.
Αλλά αυτό που τώρα, απαντώντας στην πρόσκληση*, θυμήθηκα εγώ ήταν μια μικρή λεπτομέρεια. Ήταν το πώς, έχοντας ξεμείνει από διάφορες αναποδιές χριστούγεννα και πρωτοχρονιά στο βουνό, σήκωσα το τηλέφωνο που χτυπούσε και άκουσα μια άγνωστη φωνή.
Το ναυτικό παρατηρητήριο; (Ναι, ποιον θέλετε;) Δεν με ξέρεις φίλε, ήμουν ναύτης πέρσυ εκεί. Πήρα να σας πω καλή χρονιά, παιδιά.
Αυτό θυμήθηκα.
*Βλ. Βιβλιοθηκάριο, Σελιτσάνο, Τσαλαπετεινό, Ερυθρό Καγκουρώ, Silentcrossing, Old Boy, και τον Γρηγόρη τον Κυνοκέφαλο.
ο δύτης των νιπτήρων 