Αίσιο τέλος

Και τώρα λοιπόν οι διαπραγματεύσεις έφτασαν σε αίσιο τέλος. Οι απεργοί πείνας θα μεταφερθούν αλλού, κάπου στα Πατήσια νομίζω, και ούτε γάτα ούτε ζημιά. Η τιμή του πανεπιστημιακού ασύλου σώθηκε (το ίδιο το άσυλο, ίδωμεν), το ιστορικό κέντρο σώθηκε, σφουγγαρίσαμε το σαλόνι μας. Μας έμειναν τα εξής:

• οι συγκεντρωμένοι Έλληνες που αποχαιρέτησαν τους μετανάστες φώναζαν αντεθνικά συνθήματα (στο χαλί του ρεπορτάζ, το σύνθημα η εθνική ενότητα είναι μια απάτη): ρεπορτάζ του Σκάι, για την αναχώρηση των μεταναστών από τα Χανιά.
• και ξέρουμε τι άνθρωποι είναι αυτοί που συγκεντρώνονται για να συμπαρασταθούν στους μετανάστες: ειδήσεις του Άλτερ.
• η συνδρομή στην οργανωμένη μετακίνηση των μεταναστών είναι «παράνομη διακίνηση», άλλως trafficking: διάφοροι βουλευτές του ΛΑΟΣ.
• συμπαθούμε τους δυστυχείς μετανάστες, αλλά είναι βλέπεις σαν παιδάκια (αλλωνώνε), τους χειραγώγησαν οι άλλοι, τους υπέβαλαν την απεργία πείνας: passim.
• πρέπει να εφαρμοστούν οι νόμοι. Προς θεού, όχι όσοι αφορούν ας πούμε την ανασφάλιστη εργασία όμως.

Όλα ξεχνιούνται σ’ αυτόν τον κωλότοπο, μου λέει ο Sraosha· ναι. Μου έρχεται στο νου η εικόνα της Χριστοφιλοπούλου (με εκνευρίζει ιδιαίτερα η επιμονή της να μιλά για σχολειά), της Βόζενμπεργκ και του Άδωνι που την Τετάρτη προσπαθούσαν απεγνωσμένα να διαφωνήσουν σε κάποιο δελτίο. Μου έρχεται η εικόνα των ραμμένων στομάτων των προσφύγων που έκαναν απεργία πείνας όλο τον περασμένο μήνα χωρίς να δώσει κανείς σημασία. Μου έρχεται η εικόνα ενός πρωτοσέλιδου της Ελευθεροτυπίας το ’81, το θυμάμαι ολοκάθαρα κι ας ήμουν οχτώ χρονώ παιδάκι: Πέθανε ο Μπόμπι Σαντς. Μου έρχεται αυτή η φοβερή σύμπνοια των πάντων: ε όχι και στο πανεπιστήμιο, ε όχι και στο κέντρο, ε όχι και στην οθόνη μου. Να φύγουνε, να πάνε αλλού. Να φύγουνε, να πεθάνουν στα Πατήσια. Το ζήτημα είναι το άσυλο, το ζήτημα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, το ζήτημα είναι η ανομία, είναι ότι δεν μπορεί ένα κράτος να ξεφτιλίζεται έτσι, είναι ότι δώσε θάρρος στο χωριάτη να σ’ ανέβει στο κρεβάτι. Ας πεθάνουν στα Πατήσια, όχι στο σαλόνι μας βρε παιδί μου.

Τα ραμμένα στόματα. Ποιος απ’ όσους μιλάνε (εμένα συμπεριλαμβανομένου) μπορεί να αντέξει μία, άντε δύο μέρες απεργία πείνας; Τα ραμμένα στόματα. Ας πεθάνουν βρε παιδί μου αλλού, όχι στο σαλόνι. Ας πεθάνουν. Τα ραμμένα στόματα. Αλλού όμως.

.

.

(φτού! αυτή τη φορά συνέπεσα με το Βυτίο, που λέει τα ίδια αλλά καλύτερα, όπως συνηθίζει)

Advertisement

Read Full Post »

Ανομία

Αναρωτιέμαι αν μόνον εγώ περίμενα με ανυπομονησία την περίφημη σειρά του Σκάι για το 1821, μετά από τόση διαφήμιση στην Καθημερινή: την πήρα για το σιντί του Χατζιδάκι, και μεταξύ άλλων είδα ότι στη σειρά πρόκειται να δω και έναν παλιό μου γνωστό (όχι στο χτεσινό επεισόδιο πάντως). Τέλος πάντων, προβλέπω ότι (αν η διαφήμιση έπιασε τόπο) θα γίνει ο σχετικός τζερτζελές διότι το πρώτο επεισόδιο μου φάνηκε σχεδόν εσκεμμένα προκλητικό, με την pax ottomanica και την ευημερία των χριστιανών τους πρώτους οθωμανικούς αιώνες, την αποσιώπηση του παιδομαζώματος (την άποψή μου την είπα εδώ) και τη συμμετοχή Τούρκων ιστορικών (να πω την αλήθεια, αυτό που μου έκανε μεγαλύτερη εντύπωση είναι ότι δεν είδα κανέναν, μα κανέναν, από τους καταξιωμένους πια οθωμανολόγους Έλληνες ιστορικούς. Ίσως φταίει ότι κανείς τους δεν μοιάζει να έχει καλές σχέσεις με τον Βερέμη, δεν ξέρω).

Αν θέλετε την, ας πούμε, επαγγελματική μου γνώμη, θα πω ότι τίποτε (απ’ όσο θυμάμαι) απ’ όσα είδα δεν είναι λάθος.

Read Full Post »

Ιπτάμενοι και τσελεμπήδες

Όπως μου θύμισε ο Στάζυ, διανύουμε το έτος Εβλιγιά Τσελεμπή, και μια και του χρωστάω (πολλές) χάρες από το προηγούμενο ποστ είπα να τον τιμήσω γράφοντας κάτι ακόμα από τον μεγάλο αυτό οθωμανό περιηγητή του 17ου αιώνα. Ο Visk μου θύμισε στο προηγούμενο ποστ τη θαυμαστή ιστορία του Χεζαρφέν Αχμέτ Τσελεμπή, ο οποίος γύρω στο 1630, την εποχή του φοβερού και τρομερού (αλλά πολύ αγαπητού στον περιηγητή μας, όπως και σε κάποιους υπηκόους του, π.χ. τον παπα-Συναδινό από τα Σέρρας…) Μουράτ Δ΄, πραγματοποίησε κατά τον Εβλιγιά μια σειρά πτήσεις ενώπιον του σουλτάνου, έχοντας προσαρμόσει στο σώμα του, λέει, φτερά αετού. Γράφει ο Εβλιγιά: πρώτα εξασκήθηκε οχτώ-εννιά φορές πέφτοντας από τον μιναρέ του [τζαμιού του] Οκμεϊντανί με φτερά αετού και με τη βοήθεια του ανέμου. Ύστερα, καθώς ο σουλτάνος Μουράτ τον παρακολουθούσε από το περίπτερο Σινάν Πασά στο Σαράι Μπουρνού, πήδηξε από την κορφή του πύργου του Γαλατά και προσγειώθηκε στην πλατεία των Ντογαντζήδων [γερακάρηδων, τυχαίο; δε νομίζω] στο Σκούταρι, βοηθούντος του νοτιοανατολικού ανέμου. Ο σουλτάνος του χάρισε μια σακούλα χρυσά νομίσματα και είπε: «Αυτός είναι άνθρωπος επίφοβος. Μπορεί να πραγματοποιήσει ό,τι βάλει σκοπό. Δεν είναι συνετό να τον κρατήσουμε». Και τον έστειλε εξορία στην Αλγερία, όπου και πέθανε.

Εδώ μπορείτε να δείτε

Read Full Post »

Ελάσσων φιλμογραφία της μνήμης

Τελειώνοντας τις προάλλες το πρώτο μυθιστόρημα του Τζων Λε Καρέ, την Τελευταία κλήση (Call for the Dead), μου ήρθε ξαφνικά η ανάμνηση της ταινίας (A Deadly Affair) που είχε γυριστεί το 1966 και που είχα δει παλιά, πολύ παλιά στην τηλεόραση, με τον Τζέιμς Μέισον και τον Μαξιμίλιαν Σελ και, όπως έμαθα ψάχνοντας (ντρέπομαι αλλά δεν τη θυμόμουν) τη Σιμόν Σινιορέ. Και έτσι μου ήρθε η ιδέα να κάνω ένα μικρό κατάλογο των ταινιών που είχα δει κάποτε και που μάλλον δεν πρόκειται να ξαναδώ -ή τουλάχιστον, δεν έχω βάσιμες ελπίδες να ξαναδώ. Όπως:

1. Αυτή που είπα

2. «Ο θάνατος στον κήπο«, πάλι με τη Σινιορέ, πολύ νέα, της μεξικανικής περιόδου του Μπουνιουέλ.

3. Την κλασική αγγλική περιπέτεια Μούνφλιτ, με λαθρέμπορους και θησαυρούς του 18ου αιώνα, γυρισμένη από τον Φριτς Λανγκ

4. Ένα μυστήριο κινούμενο σχέδιο, ασπρόμαυρο ίσως, με έναν σουρεαλιστικό (με την κυριολεκτική έννοια, εννοώ του υπερρεαλισμού τέλος πάντων) διάπλου του Ατλαντικού, περνώντας από το ναυάγιο του Τιτανικού, μια εξέδρα στη μέση του ωκεανού όπου χόρευαν σκελετοί, και στο τέλος, τη μεταμόρφωση ενός ανθρώπου σε γλάρο μέσα στη βάρκα.

5. Το Παραμύθι του τσάρου Σαλτάν, του Πούσκιν. Έγχρωμη σοβιετική ταινία του ’66, στυλ Το πέτρινο λουλούδι (και αυτό στη λίστα): το είχα δει πιτσιρικάς στην Αλκυονίδα.

6. Ένα σπάνιο νουάρ (The Two Mrs. Carrolls) με τον Μπόγκαρτ να κάνει τον ζωγράφο που σκοτώνει τη γυναίκα του.

7. Ξανά Σινιορέ: Η χρυσή κάσκα (La casque d’or)

8. Η ταινιούλα (Boom Town) με τον Κλαρκ Γκέιμπλ και τον Σπένσερ Τρέισυ που είχα αναφέρει ξανά εδώ.

Και πάει λέγοντας (όπως μια γαλλική ταινία με κινούμενα σχέδια σε σενάριο του Πρεβέρ, π.χ.). Καμία τους δεν είναι το παραγνωρισμένο αριστούργημα, είναι περισσότερο παιδικές μνήμες, αν και κάποιες τις είδα πιο μεγάλος. Θυμάμαι περισσότερο το γενικό τους κλίμα, τα χρώματά τους (όταν είχαν), για κάποιο λόγο θυμάμαι πού ακριβώς και, σχεδόν, πότε είχα δει καθεμιά τους. Ίσως αυτό που νοσταλγώ δεν είναι οι ταινίες καθαυτές, είναι η εποχή που μπορούσες να πετύχεις τέτοιες ταινίες, είτε στην τηλεόραση, είτε στο σινεμά.

Και εδώ σταματώ μια και δεν ξέρω τι άλλο να προσθέσω: ήθελα μόνο να φτιάξω τη λίστα μου, μνημείο ες αεί και κυρίως για να βοηθήσω τη δική μου μνήμη. Θυμήθηκα όμως ένα στίχο που είχα γράψει, τότε που έγραφα στίχους:

αναρριγώντας με τις παλιές ελάσσονες ταινίες

(και θυμάμαι ότι τότε μόλις είχα δει τον αρ. 3 της λίστας, ένα καλοκαιρινό απόγευμα γύρω στο ’92 στη Θεσσαλονίκη).

edit: για τους αρ. 4 και 6, δείτε στα σχόλια: ο Stazybo Horn έκανε το θαύμα του. Όσον για τον αρ. 5, το έκανα εγώ -ή τέλος πάντων, το YouTube.

Read Full Post »

Περιμένοντας τον Κ.Π.

Αν δεν περνούσα από ένα αεροδρόμιο δεν θα έπαιρνα χαμπάρι ότι, σχεδόν αμέσως μετά την περιώνυμη συναυλία, η Λένα Πλάτωνος έβγαλε το σιντί του Καβάφη. Ότι το περίμενα, δεν είναι μυστικό για όσους με ξέρετε. Το ακούω τώρα τρίτη φορά και προσπαθώ να βγάλω το συμπέρασμά μου.

Η πρώτη μου εντύπωση από τα διάφορα κλιπάκια που είχαν κυκλοφορήσει είναι ότι θύμιζε τον αξεπέραστο Καρυωτάκη. Κι αυτό μ’ άρεσε. Και πράγματι, πρέπει να πω, τα τρία πρώτα κομμάτια έχουν κάτι από εκείνη που θα ονόμαζα αβίαστα την καλύτερη μελοποίηση ποίησης που έγινε ποτέ -στην Ελλάδα τουλάχιστον. Τα τελευταία επίσης, κάπως. Η μέση του σιντί, πάλι, ακολουθεί ας πούμε τη γραμμή «Ημερολόγια»: παναπεί, κιθάρες και μπιτάκια και ηλεκτρονικά τοπία τοποθετημένα με ευφυία μεν, αλλά κάτι μου λείπει. Νομίζω κατάλαβα τι.

Αντίθετα με τον Καρυωτάκη, ή το Σαμποτάζ, ή τις Μάσκες Ηλίου και το Γκάλοπ, ο Καβάφης αυτός δεν τραγουδιέται. Μοιάζει με απαγγελία σε ένα ιδιοφυές ενίοτε μουσικό χαλί -κι είναι κρίμα, γιατί ο Χατζιδάκις με τις Μέρες του 1903 (πιθανόν το καλύτερο κομμάτι του «Μεγάλου Ερωτικού») έδειξε πως ο Καβάφης μπορεί να τραγουδηθεί. Τα καλύτερα κομμάτια της Πλάτωνος, ακόμα και όταν βασίζονται στις ακροβατικές φωνητικές ικανότητες του Παλαμίδα ή της Γιαννάτου, μπορούν να τραγουδηθούν επίσης -ή, αν όχι, δημιουργούν μια επιθυμία για τραγούδι· θέλω να πω, έστω αυτό που επιχειρεί κανείς όταν ακούει μόνος του κάτι που του αρέσει. Κάτι είχε γράψει ο Χατζιδάκις επ’ αυτού, που δεν μπορώ να ψάξω τώρα.

Θα μου πεις, θα ήθελες να είχε κολλήσει η Πλάτωνος στη λεγόμενη μανιέρα της που τόσο φώτισε τη δύσθυμη δεκαετία του ’80; Θα απαντήσω, ναι, θα ήθελα να είχε μείνει στη μανιέρα της. Όπως τόσοι και τόσοι άλλοι μεγάλοι –δική της μανιέρα ήταν, γιατί να μην κολλήσει; Γιατί να μην μπορέσουμε ούτε τώρα, εκατό χρόνια μετά, να τραγουδήσουμε Καβάφη;

Α, ωστόσο, για να μην παρεξηγούμαι, είναι καλός δίσκος, και μάλιστα όσο τον ακούω τόσο περισσότερο μ’ αρέσει. Ακούστε αυτό ας πούμε:

Read Full Post »

Ένας κόσμος ανάποδα

Θυμάστε, οι παλιότεροι, ότι ο κόσμος του -ας το πούμε έτσι- επέκεινα είναι, κατά κάποιον τρόπο, αναποδογυρισμένος; Να μια ιδέα του, μια και είμαστε ακόμα στην εποχή των καλικαντζάρων:

Read Full Post »

Αστροφεγγιά

Τόνισα αργά τον περίφημο στίχο, «L’hydre-univers tordant son corps écaillé d’astres». Αισθάνθηκα το σχεδόν έντρομο δέος του.

Χ. Λ. Μπόρχες, Το βιβλίο της άμμου, μετάφρ. Σ. Τσακνιάς, Αθήνα 1982, σελ. 18)

(σε μετάφραση του ιδίου ο στίχος, του Ουγκώ: «Το σύμπαν-ύδρα συστρέφοντας το αστροφόρο σώμα του»)

.

.

Έλεγα να το φυλάξω για όταν έχει ξαστεριά, αλλά μια και θα λείπω την επόμενη βδομάδα στο εξωτικό Καρλόβασι (κάποιοι ξέρατε για πιο εξωτικά μέρη, αλλάξαν τα σχέδια) είπα να μη σας αφήσω με τα λυπημένα χριστούγεννα. Παρεμπιπτόντως, θυμήθηκα ότι το σύμπαν-ύδρα μυρίζει μπαρούτι. Καλή μας χρονιά παιδιά, θα το παλέψουμε και φέτος!

ΥΓ. Τις προάλλες στον ηλεκτρικό πέτυχα δύο πιτσιρίκια του Γυμνασίου να συζητούν με εφηβική σοβαρότητα ζητήματα γνωσιολογίας, όπως διαβάζουμε στα γερμανικά μυθιστορήματα. Λίγο μετά άλλαξα τραίνο και έκατσα απέναντι σε άλλον έναν έφηβο όχι πάνω από δεκάξι, με κουκούλα και όλα, που διάβαζε με προσήλωση τον Φάουστ του Γκαίτε. Μπα; θα πείτε. Αυτό είπα κι εγώ. Δεν βγάζω κανένα συμπέρασμα, αλλά μου φάνηκε αξιοπρόσεκτο.

Read Full Post »