Έχω μια φίλη που εδώ και έξι περίπου μήνες ξενοίκιασε το σπίτι και πήγε να ζήσει στο Κάιρο. Αυτές τις μέρες ήταν εδώ· μου δήλωσε ότι σκοπεύει να μείνει το καλοκαίρι στην Υεμένη για δύο περίπου μήνες, μετά να ξαναγυρίσει στο Κάιρο επ’ αόριστον. Και ύστερα άλλαξε γνώμη, και θέλει να πάει στη Νότια Αμερική.
Έχω και ένα φίλο που εδώ και μερικούς μήνες μισοζεί στο Παρίσι.
…
Πώς ήταν εκείνη η φράση από το Κουτσό του Κορτάσαρ; «Όταν έμαθε πως κάποιος ονόματι Οράσιο Ολιβέιρα είχε μόλις απελαθεί από το Παρίσι και επέστρεφε στο Μπουένος Άιρες με το πλοίο ***, ο Τράβελερ έδωσε μια κλωτσιά στον αριθμομνήμονα γάτο του τσίρκου και δήλωσε πως η ζωή είναι μεγάλο γαμήσι» (από μνήμης παραθέτω και πάλι, συγχωρήστε μου τα λάθη). Ο Τράβελερ, που «παρά το όνομά του δεν είχε ταξιδέψει παρά μόνο μέχρι το Μοντεβιδέο».
Ό,τι και να σκεφτώ, τώρα είναι αργά. Δύτη, έχεις γίνει πατέρας· τα βιβλία σου δεν κουβαλιούνται πια, και συ δεν κάνεις χωρίς αυτά· ας πούμε, η ζωή σου έχει πάρει έναν δρόμο, καλό ή κακό, και το μόνο που θα μπορούσες να επιλέξεις -που σου επιτρέπεται, από κάθε πρακτική και ηθική άποψη- είναι να μετακομίζεις γύρω-γύρω στην Ελλάδα (ξανά Θεσσαλονίκη, ξανά Κέρκυρα, ξανά Αθήνα…). Και πού είναι ο νομάδας μέσα σου; Πού κρύφτηκε εκείνος που έγραφε «Αλλά να κοιμάσαι κάτω από τις γέφυρες!»; Πόσο θα αντέξεις το voyage autour de la chambre, πόσο θα σε καλύψει να σκαλίζεις το απώτερο παρελθόν μακρινών χωρών;
«Διάβασα ότι ο Σάκλετον», γράφει κάπου ο Κόντογλου, «ζητά ταξιδιώτες για μιαν αποστολή στο Νότιο Πόλο. Του έγραψα να με πάρει μαζί του.» Και ο Ζέμπαλντ (Εκ του φυσικού) ανασύρει την καταπληκτική ιστορία ενός Γερμανού φυσιοδίφη που παράτησε τα πάντα για να συμμετάσχει στην αποστολή του Μπέρινγκ ανοιχτά της Σιβηρίας· πέθανε κυνηγημένος σε μια σιβηριανή πόλη, αφού έζησε την ανακάλυψη της Αλάσκας, το θάνατο του Μπέρινγκ, ναυάγια και ανακαλύψεις. Υπήρχε ένας κεφαλλονίτης (νομίζω) γιατρός, ονόματι Παταγός αν θυμάμαι καλά, που περιπλανήθηκε σε όλη την κεντρική Ασία και ταξίδεψε στην Αφρική. Υπήρχε ο Αρμίνιος Βαμπερύ, ένας Ούγγρος που γύρισε κι αυτός όλη την κεντρική Ασία. Ναι, κάποτε μπορούσες να ταξιδέψεις χωρίς ρίζες· και τώρα γίνεται. Πόσοι το κάνουν; Μάλλον, γιατί όχι εγώ; Εσύ;
Εντάξει, ίσως όλα αυτά να είναι ιδέα. Μπορεί -όχι μπορεί, πιθανότατα- ποτέ να μην ήθελα στ’ αλήθεια να ζήσω σα νομάδας. Και ούτως ή άλλως, πάντα ζητάμε αυτό που δεν έχουμε. Πάρε λοιπόν τον αριθμομνήμονα γάτο σου, και ζήσε στο τσίρκο του Φεραγούτο· κάτι είναι κι αυτό. Στην ευχή, δε μ’ αρέσει καθόλου να γκρινιάζω (ξέρω, έχετε ήδη διαμορφώσει διαφορετική γνώμη). Τη ζωή που σου δόθηκε, να την κάνεις να λαλήσει.
Όμως…………………………………
Ας αφιερώσω απλά στη φίλη μου στο Κάιρο ένα τραγούδι της Ουμ Καλσούμ:
ο δύτης των νιπτήρων 