Γιος ενός καδή και ποιητή, ο Κιναλιζαντέ Αλή Τσελεμπής (1510-1571) έμεινε γνωστός ως ο συγγραφέας του Ahlâk-ı Alâî («Υψηλή ηθική»), μιας ηθικοπολιτικής πραγματείας την οποία έγραψε το 1563-65, όντας καδής στη Δαμασκό. Το έργο αυτό, δημοφιλέστατο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία επί αιώνες, βασίζεται σε προγενέστερα περσικά πρότυπα και συνοψίζει μια θεωρία περί ηθικής, μια έκθεση περί οικιακής οικονομίας (με την έννοια των Οικονομικών του Ξενοφώντα) και μια πολιτική θεωρία που αποτέλεσαν τον καμβά για μεγάλο μέρος της μεταγενέστερης σχετικής γραμματείας.
Εδώ (αντιγράφοντας από μια πρόσφατη έκδοση: M. Koç (επιμ.), Kınalızâde Ali Çelebi: Ahlâk-ı Alâî, Κωνσταντινούπολη 2007, σελ. 485) παραθέτω ένα εδάφιο βασικό για την οθωμανική πολιτική σκέψη. Ο Κιναλιζαντέ, συνεχίζοντας μια παράδοση που ξεκινά με τον Πλάτωνα, μέσω του αλ-Φαραμπί και του Νασιρεντίν Τουσί, μιλά για τους τέσσερις στύλους της κοινωνίας και τους παραλληλίζει με τα τέσσερα στοιχεία της φύσης, δηλαδή το νερό, τη φωτιά, τον αέρα και τη γη ή το χώμα (οι διάδοχοί του, όπως ο Κιατίπ Τσελεμπή σχεδόν έναν αιώνα αργότερα, θα προτιμήσουν τον παραλληλισμό με τους τέσσερις χυμούς του ανθρώπινου σώματος: χολή, μαύρη χολή, φλέγμα, αίμα). Έτσι, η πρώτη τάξη είναι οι «άνθρωποι της πένας», ουλεμάδες (νομομαθείς), δικαστές, γραφείς, γιατροί, ποιητές και γραφειοκράτες· αντιστοιχούν στο νερό, διότι «η γνώση είναι ζωτικής σημασίας για τη ζωή της ψυχής». Η δεύτερη τάξη, οι «άνθρωποι του σπαθιού» αντιστοιχούν φυσικά στο στοιχείο της φωτιάς. Η τρίτη τάξη είναι οι έμποροι και οι τεχνίτες· το στοιχείο τους είναι ο αέρας, καθώς φέρνουν άνεση και χαλάρωση στις ψυχές. Μένει το στοιχείο της γης:
Η τέταρτη τάξη είναι οι αγρότες και γεωργοί, που σκάβουν και οργώνουν την αρόσιμη γη, φτιάχνουν κήπους και αμπέλια και βγάζουν από τη γη διάφορα δημητριακά, από τα δέντρα και τα αμπέλια διάφορα φρούτα -που τα ορέγεται η ψυχή. Έτσι παρέχουν τα προς το ζην των ανθρώπων και δίνουν στο λαό τους διάφορους καρπούς. Οι αληθινοί εργαζόμενοι είναι αυτοί: ξοδεύουν το χρόνο τους για να βγάλουν τροφές από τη μαύρη γη. Οι υπόλοιπες τάξεις ανταλλάσσουν άλλα προϊόντα και πράγματα που δημιουργούν, και τρέφονται με τούτο τον τρόπο. Αυτή η τάξη, των αγροτών, είναι όπως το χώμα: ενώ από κείνους παράγονται οφέλη για όλους, όλοι οι άλλοι τους περιφρονούν και τους κλωτσάνε. Εκείνοι πάλι [όπως η γη] μένουν πάντα σταθεροί και ακλόνητοι.
.
Ναι· επίτηδες το βάζω τέτοιες μέρες. Δεν έχει να κάνει ακριβώς με τα μπλόκα ή τις επιδοτήσεις, αλλά έχει να κάνει με μια ορισμένη στάση.
.
ΥΓ. Ένα bonus track, πάλι από τον Κιναλιζαντέ (ό.π., σελ. 457-458). Σε ένα άλλο σημείο λοιπόν ο συγγραφέας μας (αντλώντας και πάλι από προγενέστερους Πέρσες) χωρίζει τους ανθρώπους σε πέντε τάξεις, αυτή τη φορά: (α) τους «άριστους», από τους οποίους εξαρτάται η λειτουργία των κρατικών υποθέσεων: δικαστές και νομομαθείς· (β) τους «κατόχους των γλωσσών», που συμβουλεύουν το λαό για το καλό και το σωστό· (γ) τους «εκτιμητές», που γνωρίζουν γεωμετρία και μαθηματικά και φροντίζουν για τα μέτρα και σταθμά· (δ) τους πολεμιστές· (ε) τους «ανθρώπους των αγαθών», που παράγουν (το μαντέψατε) τα απαραίτητα αγαθά. Αυτές οι τάξεις είναι οι «στύλοι του κράτους», και η καθεμιά μπορεί να παρομοιαστεί με κάποιο είδος δέντρου σε έναν ιδεατό κήπο (οπωροφόρα, διακοσμητικά κ.ο.κ.).
Ωστόσο, στον κήπο υπάρχουν και τα «ζιζάνια», που πρέπει να ξεριζωθούν. Αυτά είναι: (α) οι «υποκριτές» που μοιάζουν να ακολουθούν το σωστό δρόμο, αλλά έχουν κακία στην ψυχή τους· (β) οι «διαστρεβλωτές», οι απόψεις των οποίων αντιτίθονται σε εκείνες των ενάρετων και προτιμούν το «ατελές» από το «ενάρετο» κράτος, ερμηνεύοντας έτσι τους νόμους του ενάρετου κράτους όπως τους αρέσει· (γ) οι «επαναστάτες», που εξεγείρονται ανοιχτά κατά του ηγεμόνα και θέλουν να διαχωρίσουν την κοινότητά τους από το κράτος· (δ) οι «αποστάτες», που δεν θέλουν συνειδητά να παρερμηνεύουν τους νόμους (όπως οι «διαστρεβλωτές») αλλά το κάνουν από λάθος ή παρεξήγηση· (ε) οι «σοφιστές», που συνειδητά παραπλανούν το λαό παρερμηνεύοντας τους νόμους.
Να και κάτι που το λέω κι εγώ χρόνια, αλλά φυσικά αγνοούσα τον Τουρκο συγγραφέα.
Μα είναι η μεγαλύτερη αληθεια κι όμως δεν λέγεται ποτέ.
Ένας άνθρωπος όποιος και να΄ναι, όσα και να΄χει, ότι και να πιστεύει , ότι και να κάνει, ένα είναι σίγουρο.
Πρέπει να φάει.
Αυτό είναι ένα απο τα λίγα σίγουρα που ξέρουμε ΟΛΟΙ σε όλο τον πλανήτη.
Ποιός παράγει την τροφή;
Αυτός που ήταν και η αιτία να δημιουργηθούν όλες οι ανώτερες απο αυτόν τάξεις.
Οι αγρότες αν ήθελαν και πίστευαν πραγματικά πως μπορούσαν να διεκδικήσουν κάτι καλύτερο και γι΄αυτούς αλλά και για όλους, θα έκαναν κάτι πολύ αποτελεσματικότερο απο τα μπλόκα.
Θα σταματούσαν να παράγουν.
Είναι οι μόνοι που μπορούν να αλλάξουν την κοινωνία, γιατί όλοες οι κοινωνικές δομές πάνω σ΄αυτούς βασίστηκαν. Με τη γεωργική επανάσταση φτιάχτηκαν οι κοινωνικές δομές.
Υ.Γ. Να δω (απίστευτε) θεούλη μου τους τεχνοκράτες της εξουσίας και τα γκόλντεν μπόυς να κλέβουν κουλούρια και τι στον κόσμο!!!
Δύτη, πολύ ωραίο και το πραγματολογικό και η σύνδεση με την επικαιρότητα!
Μερικές σκόρπιες σκέψεις ενός κουρασμένου μυαλού:
– Μια και μιλάμε για τάξεις, πόσο ξεχάστηκε στην εποχή μας και ειδικά στη χώρα μας η αρχή που μας δίδαξε – μεταξύ άλλων και – ο Μεσαίωνας: noblesse oblige! Το να είσαι «άρχοντας» συνεπάγεται υποχρεώσεις. Οι ερζάτς πολιτικές και πνευματικές ελίτ της χώρας μας πιστεύουν ότι μόνος σκοπός τους είναι να νέμονται την εξουσία και τον πλούτο και να απολαμβάνουν τα συνακόλουθα οφέλη. Ούτε που περνά απ’ το μυαλό τους η σκέψη ότι η υψηλή κοινωνική τους θέση συνεπάγεται ευθύνες και υποχρεώσεις.
– Ναι, σίγουρα, και οι ίδιοι οι αγρότες έχουν κάποιο μερίδιο ευθύνης για τη δεινή οικονομική/ επαγγελματική τους θέση. Πριν όμως ακούσω τα χίλια στερεότυπα εναντίον τους (όπως άκουγα και διάβαζα την προηγούμενη εβδομάδα για τους δημοσίους υπαλλήλους λ.χ.) θα ήθελα να μάθω ποιά καθοδήγηση τους παρείχαν οι κυβερνητικές και μη ελίτ τα τελευταία 50 χρόνια; Αυτές που μοίραζαν τις κοινοτικές επιδοτήσεις σαν να είναι χαρτζηλίκι, ενώ σκοπός των ενισχύσεων αυτών ήταν να βοηθηθούν οικονομικά οι αγρότες ώστε να προετοιμαστούν για τη μετάβαση στα νέα οικονομικά δεδομένα (τα οποία θα έπρεπε να είναι γνωστά στους άρχοντές μας από τριακονταετίας, με την προϋπόθεση φυσικά να διέθεταν τη στοιχειώδη ευφυΐα).
– Ωραία και η περσοτουρκική κατηγοριοποίηση των «ζιζανίων». Αν προσθέσουμε τους ανόητους, τους πνευματικά ανεπαρκείς και τους εντελώς πεπλανημένους (αν δεν εμπίπτουν στην κατηγορία των «αποστατών») «δέσαμε».
Πέρα από το φλέγον ζήτημα των επιδοτήσεων κτλ., αυτό που μου κάνει πάντα εντύπωση από τότε που ξεκίνησε αυτή η ιστορία (πάνε δέκα χρόνια κιόλας, νομίζω) είναι το αφ’υψηλού υφάκι των νεοαστών των ΜΜΕ, που εξανίστανται με στυλ «τι μας κάνουν τους φτωχούς, οι αγρότες με τα ρέιμπαν» λες και ρέιμπαν δικαιούσαι να φοράς μόνο πέριξ του Κολωνακίου. Και γενικότερα η αμηχανία προς μια τεράστια και πολύμορφη ομάδα ανθρώπων (προς τους οποίους κατά τα άλλα δεν τρέφω καμία εξορισμού συμπάθεια, όπως και για τους άλλους) που λίγο απέχει από το να μπει σε ένα κλουβί προς παρατήρηση και διδαχή.
Κατά τα άλλα, η κρατικιστική (με την έννοια του κράτους ως ύψιστης αξίας, μην πάει ο νους σας σε φιλελευθερισμούς και τα ρέστα) οπτική του Κιναλιζαντέ ταιριάζει γάντι με εκείνη που βλέπουμε κάθε βράδυ στα δελτία ειδήσεων: οι λεγόμενες «παραγωγικές τάξεις», έτσι, δεν είναι παρά ένας «κοινωνικός φορέας» ή «εταίρος» όπως είναι όλοι οι υπόλοιποι (σε μια διαίρεση τάξεων εξίσου παράλογη με εκείνη που έχω στο υστερόγραφο του ποστ, και με την οποία μοιάζει πολύ στο κάτω-κάτω), και όλοι πρέπει να βρίσκονται σε ισορροπία και να αγαπιούνται. Πολύ οθωμανικός ο ύστερος καπιταλισμός!
Ωραία κι αυτή η κατάδυση, Δύτη!
Και, αν μου επιτρέπεις, να προσθέσω κάτι για όσους (δημοσιογράφους+πολιτικούς) πετάγονται κάθε τόσο και γκρινιάζουν για καλοπληρωμένους αγρότες/λιμενεργάτες/καθηγητές κοκ.
Άμα τους θεωρούν όντως καλοπληρωμένους γιατί δεν πάνε κι αυτοί στις 7.00 το πρωί στο χωράφι/λιμάνι/σχολείο, μπας και λαδώσουν το αντεράκι τους;
Το *λειτούργημα* τους μάρανε;
Έχει ενδιαφέρον πόσα πολλά πράγματα έβαζαν κάτω από την ετικέτα «Ahlâk» – και δεν νομίζω ότι αυτό αποτελεί οθωμανική ιδιαιτερότητα.
«Πολύ οθωμανικος ο ύστερος καπιταλισμός!», λες. Χμμμ… μού άρεσε ως διατύπωση. Μάλλον μπορεί να γενικευτεί ακόμα περισσότερο, ως η προσπάθεια (γενικά) να μας αποδείξουν ότι πρέπει όλοι να είμαστε σε αρμονία, για χάρη της κοινωνικής ειρήνης (ουπς! κι ο Κύρκος δεν το είπε αυτό; :)) και της «προόδου».
Για τους αγρότες κι οσους τους περιφρονούν: μα είναι ακριβώς η αγροτική πολιτική των τελευταίων δεκαετιών που έχει κάνει τους αγρότες να μην παράγουν!
ΣκύλεΒΚ, μα αυτοί ανήκουν στους άλλους στύλους της κοινωνίας: τους «άριστους» και τους «κατόχους των γλωσσών». (Τελικά, κάποια χρησιμότητα είχε το υστερόγραφο!)
κ2, να εξηγήσω πρώτα για τους μη τουρκομαθείς ότι ahlak σημαίνει, ας πούμε, «ήθη» ή «ηθική». Το έργο του Κιναλιζαντέ είναι δομημένο ως εξής: πρώτο βιβλίο, ηθική του ατόμου (αρετές και ελαττώματα κλπ.)· δεύτερο βιβλίο, ηθική του οίκου (συζυγικός βίος, ανατροφή των παιδιών, σχέσεις με υπηρέτες και δούλους, οικονομικά + κάτι σαν πολιτική οικονομία αλλά και «επενδυτικές συμβουλές»!)· τρίτο βιβλίο, πολιτεία. Οθωμανική ιδιαιτερότητα δεν είναι, όντως: ξεκινά πολύ πιο πριν, και συνεχίζεται πολύ αργότερα -μέχρι τον Καραμανλή τζούνιορ, ας πούμε (να ΕΝΑ σημείο που θα συμφωνήσω με τον Πρετεντέρη, γιατρέ μου).
Τώρα για την κοινωνική ειρήνη, μου κάνει εντύπωση (όχι στ’ αλήθεια δηλαδή, αλλά λέω) πώς βαρεθήκαμε να διαβάζουμε, τώρα με την κρίση, για την «επιστροφή του Μαρξ» και την «επιστροφή του Μαρξ» -δεν άκουσα όμως κανένα να μιλάει για την πάλη των τάξεων, ας πούμε. Ο Μαρξ (φέρεται να) επέστρεψε μισός, ο καημένος.
Η ανάρτηση με τα σεντόνια. Ούτε Οθωμανοί συγγραφείς να ήμασταν. 🙂
Έχω την εντύπωση ότι η αστική τάξη πάντα διάβαζε το Μαρξ, για να προλαβαίνει τα χτυπήματα του αντιπάλου και να ξέρει ποια εικόνα δεν πρέπει να δίνει. Ίσως άρχισε να το αμελεί όταν με τον Γκόρμπι παραπήραν τα μυαλά της αέρα αλλά τώρα μάλλον καταλαβαίνει ξανά την ανάγκη. Για αυτή την επιστροφή του Μαρξ πρόκειται.
“Πολύ οθωμανικος ο ύστερος καπιταλισμός!” Μπαα, πολλές αυτοκρατορίες πρόβαλαν αυτό το ιδανικό της αρμονίας ανάμεσα στους πυλώνες. Ακόμα κι η Άγγλία της βιομηχανικής επανάστασης δεν πρόβαλε το σύνθημα «United (όχι Μάντσεστερ) we stand – Divided we fall»;
Αγαπητέ Δύτα, μία σχολαστική απορία: Πώς προέκυψε η ελληνική απόδοση «αποστάτες», και «σοφιστές»; Το μεν πρώτο δεν μου πολυταιριάζει με το περιεχόμενο της έννοιας, το δεύτερο αντίθετα μού κάνει εντύπωση πόσο ταυτίζεται με την αρνητική εικόνα των σοφιστών στη δυτική φιλολογική παράδοση. Η λέξη του πρωτοτύπου είναι ομόρριζη με το «σοφιστής», κάτι σαν sofist, ξερωγώ;
Α, ΣκύλεΒΚ, μόλις διάβασα στο ίδιο βιβλίο του Κιναλιζαντέ (σελ. 508) μια ιστορία που ταιριάζει κι αυτή στο σχόλιό σου, κάπως. «Διηγούνται πως κάποια μέρα μια αγκίδα μπήκε ανάμεσα στο νύχι και το δάχτυλο του μακαρίτη σουλτάνου Βαγιαζίτ γιου Μεχμέτ [του Βαγιαζίτ Β΄, για τον οποίο άλλη μια ωραία ιστορία υπάρχει και εδώ]. Τόσο πολύ πόνεσε, ώστε διέταξε τους δήμιους να μην χώνουν πλέον καλάμια ανάμεσα στα νύχια όταν βασανίζουν [τους καταδικασμένους]». Για την ιστορία, παρεμπιπτόντως, το βασανιστήριο αυτό το εφάρμοζαν οι Γερμανοί στην κατοχή και οι βασανιστές της χούντας, νομίζω.
Ηλεφού, μεταφράζω τους αραβικούς όρους mârik και mugâlıt αντίστοιχα. Ο πρώτος σημαίνει «αποστάτης, σχισματικός» και ο δεύτερος κάτι σαν «αυτός που οδηγεί τους άλλους στο λάθος». Έχεις δίκιο για το πρώτο, δεν πολυταιριάζει στην σημασία του. Θα πρέπει να κοιτάξει κανείς τον αλ-Φαραμπί και πώς ακριβώς το χρησιμοποιεί. Κάποια μέρα θα το κάνω, και τότε θα απαντήσω πληρέστερα. 🙂
χαχα! Ποιος πολιτικός είπε κάτι αντίστοιχο όταν έπαθε πρόβλημα με τα νεφρά του; ότι κατάλαβε τι τραβούν οι νεφροπαθείς; Δυστυχώς ήταν από τις πληροφορίες που διαγράφονται αυτόματα, αν και τώρα την χρειάστηκα… Ωραίο το ποστ σου, Δύτη! Τα ζιζάνια πολύ μ’ άρεσαν!
Οπότε, Δύτη, οι σοφιστές σου είναι σαφώς λαοπλάνοι.
Ακριβώς!… φταίει που το μετέφραζα πρώτα στα αγγλικά, για τη δουλειά μου, και δεν μου ερχόταν άλλη λέξη από το sophists…
Και οι αποστάτες είναι μάλλον πλανημένοι.
Μαρία, τη Δευτέρα θα ψάξω στο αραβικό λεξικό μου να δω πώς ακριβώς μεταφράζεται η λέξη.
Δύτη, στα αραβικά مغالي
είναι ο υπέρμετρος
και مغالطة
το σόφισμα. Άρα νομίζω πως είσαι μέσα!
Ετσι, ο Βαγιαζήτ… Ενώ σε κάτι άλλους θα έμπαιναν ιδέες!
Είδες ο βάρβαρος Βαγιαζήτ;
Αν και ο συγκεκριμένος σουλτάνος ήταν γνωστός για την «αγιοσύνη» του, εξ ου και το προσωνύμιο «Βελή» -κάτι σαν «άγιος». Δες και το λινκ στο σχετικό σχόλιο.
Τί με πιάνει νυχτιάτικα να κάνω το δικηγόρο του διαβόλου, αφού αφενός έχει πολλούς και δεν με χρειάζεται και αφετέρου δεν πληρώνει… Νομίζω ότι μπορώ να καταλάβω το λόγο της ανάρτησης, όμως δεν συμφωνώ με τη λογική ότι η αγροτική τάξη είναι η μόνη αληθινά εργαζόμενη. “Οι αληθινοί εργαζόμενοι είναι αυτοί: ξοδεύουν το χρόνο τους για να βγάλουν τροφές από τη μαύρη γη. Οι υπόλοιπες τάξεις ανταλλάσσουν άλλα προϊόντα και πράγματα που δημιουργούν, και τρέφονται με τούτο τον τρόπο.” Σίγουρα είναι η τάξη (δεν μ’ αρέσει η λέξη, τη χρησιμοποιώ όμως χωρίς ταξικό χαρακτήρα) που έχει την αμεσότερη επαφή με την την επιβίωση. Μαζί με τους κτηνοτρόφους και τους ψαράδες. Πιστεύω επίσης ότι όλοι εμείς οι υπόλοιποι, που έχουμε χάσει την επαφή μας με τη γη και την παραγωγή τροφής, αντιμετωπίζουμε με δέος και μια σχετική ενοχή αυτούς που είναι επιφορτισμένοι με την προμήθειά της, ίσως και γιατί ντρεπόμαστε που εμείς “προχωρήσαμε” και “ξεφύγαμε”. Μια κοινωνία όμως δεν μπορεί να στηρίζεται σε δομές διαφορετικής σπουδαιότητας. Οι αγρότες δεν είναι σημαντικότεροι των δασκάλων, ούτε οι δάσκαλοι των γιατρών, ούτε οι γιατροί των δικαστών ούτε οι δικαστές των αγροτών και κανείς δεν είναι σημαντικότερος κανενός. Ολοι μαζί ο καθένας στον τομέα που αποδίδει καλύτερα, κάνουν το σύστημα να δουλεύει αποδοτικά και προς όφελος όλων. Εχεις δίκιο Ρογήρε όταν λες ότι “ οι κυβερνήσεις μοίραζαν τις κοινοτικές επιδοτήσεις σαν να είναι χαρτζηλίκι, ενώ σκοπός των ενισχύσεων αυτών ήταν να βοηθηθούν οικονομικά οι αγρότες ώστε να προετοιμαστούν για τη μετάβαση στα νέα οικονομικά δεδομένα ” ή μάλλον σχεδόν δίκιο. Γιατί οι αγροτικές επιδοτήσεις μοιράστηκαν για να επενδύσουν οι αγρότες σε νέας μορφής καλλιέργειες και να εκσυγχρονίσουν την παραγωγή. Δεν ήταν ετήσιο χαρτζιλίκι για την αγορά νέου αυτοκινήτου. Η όλη λογική της επιδότησης και τα τεράστια ποσά που έχουν δαπανηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο εδράζεται στο φόβο των νικητών του Β’ Παγκοσμίου πολέμου για ευρωπαϊκή επάρκεια τροφής. Μέχρι τότε τα πράγματα ήταν απλά. Δούλευες σκληρά, σε ήθελε και η φύση, έτρωγες. Δεν δούλευες ή δεν σε ήθελε. Πείναγες. Κανένας δεν στο προεξοφλούσε και κανένας δεν στο αποζημίωνε και κανένα δρόμο δεν έκλεινες. Βέβαια, αν και η ιδέα ήταν εξαίρετη, η εφαρμογή της έπασχε με αποτέλεσμα η επιδότηση να πάρει τη μορφή του χαρτζιλικιού όπως πολύ σωστά έθεσες. Και σε αυτό θα συμφωνήσω δεν φταίνε μόνο οι αγρότες. Πως μπορεί όμως ένας άνθρωπος που έχει πονέσει και ιδρώσει να δει τις πορτοκαλιές να ανθίζουν και να δένουν καρπό, να θάβει τα πορτοκάλια επειδή έτσι παίρνει μεγαλύτερη επιδότηση; ή να χύνει το γάλα ή να μη μαζεύει τις ελιές; ή να ξεριζώνει τη ντόπια ποικιλία σταφυλιού επειδή η “άλλη” έχει μεγαλύτερη επιδότηση; Και κυρίως γιατί, δεν βγήκαν ποτέ στους δρόμους για να διεκδικήσουν καλύτερες συμφωνίες με τρίτες χώρες, επιμόρφωση στη γεωργία, προώθηση και προβολή των τοπικών προϊόντων; Γιατί οι συνεταιρισμοί ήταν πάντα χώροι πολιτικού βολέματος και προσωπικού κέρδους; Από τη γεωργία που περιγράφει ο Στάινμπεκ μέχρι τη γεωργία του σήμερα, σίγουρα έχει κυλίσει πολύ νερό στ’ αυλάκι αλλά δεν μου φαίνεται ότι προχωρήσαμε και ουσιαστικά. Τελειώνοντας να διευκρινίσω ότι όλα αυτά με αγγίζουν περισσότερο από ότι πιθανώς να διαφαίνεται. Προερχόμενη από αγροτική περιφέρεια, πλούσιο τόπο και οικογένεια που αν και όλοι γραφιάδες ζει σε αγροικία και παράγει μεγάλο μέρος της καθημερινής της τροφής, διαπιστώνω συνεχώς ότι κανείς μα κανείς δεν υποτιμά και δεν σέβεται τους αγρότες. Τουλάχιστον όχι περισσότερο από ότι υποτιμούν οι ίδιοι τον εαυτό τους.
Τα σεντόνια συνεχίζονται. Χαίρομαι! 🙂
Εχμ, όντας παιδί της πόλης δεν μπορώ να διαφωνήσω και πολύ. Η αλήθεια είναι ότι φυσικά και δεν ενστερνίζομαι την άποψη του Κιναλιζαντέ: έτυχε να την αποδελτιώνω τη δεδομένη στιγμή, και μου φάνηκε ενδιαφέρουσα αν και κάπως κοινότοπη. Ωστόσο θα επιμείνω ότι η τάση των αστών (εννοώ τα παιδιά της πόλης, όπως εγώ) να βλέπουν τους αγρότες σαν κάτι ξένο και στερεότυπο (είτε του τύπου: ο βιοπαλαιστής με τα ροζιασμένα χέρια, είτε: ο αραχτός στο καφενείο επιδοτούμενος), παρόμοιου τύπου με το στερεότυπο «δημόσιος υπάλληλος» ή «μετανάστης». Τελικά, αυτή η πανάρχαια αντίληψη των «επαγγελματικού» τύπου τάξεων διαιωνίζεται από το μεσαίωνα μέχρι σήμερα. Δες π.χ. το ζήτημα με τους «κατά κύριο επάγγελμα» αγρότες, όπου το διακύβευμα είναι οι εταιρείες αγροτικής εκμετάλλευσης (στυλ Κρεταφάρμ ή μοναστήρια) που κατά το νόμο θεωρούνται ίδιας υφής με τον απλό κτηματία, αν έχω καταλάβει καλά. Θα μου πεις, καλά βρε Δύτη, οι δικές σου οι «οικονομικού» τύπου τάξεις είναι λιγότερο στερεότυπες; Χμ, τουλάχιστον εκεί μπορεί κανείς να κάνει λεπτότερες διακρίσεις.
Δύτη και γω που ντρεπόμουν για το σεντόνι! 🙂 για να πω την αμαρτία μου δεν κατάλαβα ακριβώς τι θέλεις να πεις στο σημείο που αναφέρεσαι στο ζήτημα με τους «κατά κύριο επάγγελμα» αγρότες. Κουτουλάω και από τη νύστα… Αν μου το εξηγήσεις θα επανέλθω. Τα στερεότυπα πάντως, το ξέρεις καλά φαντάζομαι, χρησίμευαν πάντοτε να για να ταξινομούν τις σκέψεις και το λόγο τους άνθρωποι που αδυνατούσαν λόγω συνθηκών, βιωμάτων ή αντιληπτικότητας να κάνουν τις λεπτές διακρίσεις στις οποίες αναφέρεσαι. Και μου φαίνεται ότι οι αγρότες αντί να τα πολεμάν τα στερεότυπα πολλές φορές τα ενισχύουν. (αλλά μπορεί και να λέω ό,τι να ναι ξημερώματα) .
Αχ, κι εγώ νύσταζα όταν έγραφα… ούτε που μπορώ να θυμηθώ πού διάβαζα για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, είναι αυτά που συχνά τα διαβάζεις αλλά σπάνια τα εξηγούν. Αυτό που μου έχει μείνει είναι ότι επιδοτήσεις κλπ. δικαιούνται ακόμα και μεγάλες αγροτικές επιχειρήσεις όπως βιομηχανίες τροφίμων ή μοναστήρια με κτηματική περιουσία. Τέλος πάντων, δεν ξέρω.
Το καθεστώς και οι δικαιούχοι των επιδοτήσεων, οι αρχικές και τελικές τιμές, οι ποσοστώσεις και το ύψος των αποζημιώσεων, είναι θέματα, τα οποία ούτε οι ίδιοι οι «τρακτεράδες» και οι «βαμπακάδες» δε θέλουν να αγγίξουν. Τα θεσμικά θέματα απασχολούν (ευτυχώς) τους νέους αγρότες (λίγοι δυστυχώς), ενώ οι παλιοί ζητούν μόνο «ζεστό χρήμα» με έντονη και πεισματική άρνηση να ξεδιαλυθεί ποιος είναι πραγματικός αγρότης (κατ΄αποκλειστικότητα με μόνη απασχόληση τα χωράφια και με μόνο αγροτικό εισόδημα) και ποιοι είναι αγρότες μόνο στα εισοδήματα και τα «δικαιώματα» (από δημόσιους υπαλλήλους ως ό,τι άλλο θες, που διαχειρίζονται τη γη, συνήθως πατρικές περιουσίες, και δικαιούνται επίσης προνόμια).
Το τι σημαίνει αγρότης σήμερα δεν γίνεται καλύτερα κατανοητό από μια βόλτα στα χωριά, όσα έχουν ακόμη κόσμο, να δεις ποιοι κάθονται στα καφενεία και ποιοι δουλεύουν την ίδια ώρα στα χωράφια…
Ε, ας διαβάσουμε και τούτο http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=30/01/2010&s=analysh-sta-gegonota ….
[…] χυμοί του σώματος: αίμα, φλέγμα, χολή, μαύρη χολή). Κάτι έχουμε ξαναπεί και γι […]