ΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΙ ΑΠΟΥΣΙΑΖΟΥΝ ΤΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΤΩΝ.
Τουρκικό Αρχείο Ηρακλείου, Κώδ. 15, σελ. 94 – 28 Τζεμαζιουλάχιρ 1129 [8/6/1717]
Πληροφορηθείς ο Πασάς του Χάνδακος, ότι οι διδάσκαλοι των σχολείων της πόλεως και οι βοηθοί αυτών περιέρχονται αργοσχόλως ανά τας οδούς, και ότι παραμελούν την διδασκαλίαν των παίδων, απηύθυνεν έγγραφον προς τον Ιεροδίκην, εν τω οποίων λέγει, όπως καλέση ούτος πάντας ανεξαιρέτως τους διδασκάλους εις το Ιεροδικείον και συστήση εις αυτούς, όπως τηρήσουν το ακόλουθον πρόγραμμα: Την πρωΐαν οι μαθηταί θα φεύγουν εκ του σχολείου δύο ώρας προ μεσημβρίας, το απόγευμα θα πηγαίνουν εις τα σχολεία μετά την μεσημβρινήν προσευχήν και θα παραμένουν μέχρι της προσευχής του δειλινού. Αναφέρεται εισέτι εις το έγγραφον του Πασά, ότι θα γίνωνται έφοδοι εις τα σχολεία, δημοσία τε και κρυφίως, και θα τιμωρούνται οι απουσιάζοντες και μη ασχολούμενοι με την μόρφωσιν των παίδων διδάσκαλοι. Τη 28η Τζεμαζιελαχίρ 1129.
(περιληπτική μετάφραση· Νικόλαος Σταυρινίδης, Μεταφράσεις Τουρκικών Ιστορικών Εγγράφων, τ. Δ΄, Ηράκλειον 1984, αρ. 1918, σ. 14-15)
Οι Τούρκοι διδάσκαλοι ήταν οι κοπανατζήδες ή έχει γενική ισχύ το έγγραφο;
Στους Τούρκους αναφέρεται, αν και δεν έχω δει το ίδιο το έγγραφο και η μετάφραση του Σταυρινίδη είναι εδώ περιληπτική.
Εντυπωσιακή η άσκηση πρωινής, μεσημβρινής και «προσευχής του δειλινού». Πού τώρα αυτές οι αρχές…
Ουσιαστικά δεν είναι θέμα προσευχών εδώ πάντως, είναι μέτρηση της ώρας.
Βέβαια, γι’ αυτό μετά την επικράτηση των ρολογιών ως νέας εφεύρεσης χτίστηκε πλήθος πύργων ρολογιών σε πολλές οθωμανικές πόλεις, πολλοί εκ των οποίων επιζούν -ευτυχώς!- μέχρι σήμερα.
Αυτό είναι, ίσως, πιο πολύπλοκο. Τα ρολόγια ήταν γνωστά και σε χρήση ήδη από τον 16ο αιώνα, το ίδιο και οι πρώτοι πύργοι ρολογιού, η μέτρηση της ώρας όμως είχε μια πιο περίεργη ιστορία. Για όποιον έχει όρεξη, χρόνο και κουράγιο:
https://www.academia.edu/17730767/_At_Approximately_Eleven_Just_before_Nightfall_An_Introduction_to_Ottoman_Temporal_Culture_in_Society_Law_and_Culture_in_the_Middle_East_Modernities_in_the_Making_eds._Dror_Zeevi_and_Ehud_R._Toledano_Berlin_De_Gruyter_2015_121-134
https://www.academia.edu/33205522/%CE%9B%CF%85%CE%BC%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%AC%CF%84%CE%BF%CF%82_2015_%CE%A7%CF%81%CF%8C%CE%BD%CE%BF%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%BC%CE%B7%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AC_%CE%BC%CE%AD%CF%83%CE%B1_%CE%BC%CE%AD%CF%84%CF%81%CE%B7%CF%83%CE%AE%CF%82_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CF%83%CF%84%CE%B7_%CE%9D%CE%BF%CF%84%CE%B9%CE%BF%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%95%CF%85%CF%81%CF%8E%CF%80%CE%B7_%CE%A4%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%9A%CE%BF%CE%B9%CE%BD%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1_%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD_%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1
https://www.academia.edu/34564904/_Temporal_modernization_in_the_Ottoman_pre-Tanzimat_context
Για τις παρελάσεις γράφει τίποτα (ξέρει ο Δύτης);
Παρελάσεις μόνον οι γενίτσαροι τότε. Στη συνέχεια προόδεψε ο κόσμος, πήγαμε μπροστά, προσθέσαμε και τους μαθητές 😉