Μάνα παράτα με

Απ’ όσα είπε η κυρία Μπακογιάννη τις προάλλες στον Πρετεντέρη, συγκράτησα μια ατάκα: Είστε και σεις πατέρας όπως και γω: πότε νιώθετε καλύτερα, όταν χαρίζετε στο παιδί σας ένα ποδήλατο ή όταν του επιβάλλετε μια σκληρή μα αναγκαία τιμωρία; Ε, έτσι κι εμείς οι πολιτικοί κλπ. κλπ.

Αντιπαρέρχομαι τον πειρασμό να παραλληλίσω με τα οθωμανικά που μελετάω τώρα και την «πατρογονική» (patrimonial, ο όρος είναι του Μαξ Βέμπερ) αντίληψη του κράτους. Απόρησα βέβαια που κανένας δεν το σχολίασε, μετά σκέφτηκα ότι κάπου η αντίληψη αυτή είναι πολύ βαθιά ριζωμένη στην ελληνική κοινωνία εκατέρωθεν. Σκοτώστε τη μητέρα σας όσο είναι ακόμα νέα, έλεγε (νομίζω) ο Ελυάρ, αλλά εμείς δεν το κάναμε, και έτσι τώρα δεχόμαστε (ουσιαστικά) αδιαμαρτύρητα το συγκαταβατικό πατ-πατ, αναγνωρίζουμε τα λάθη μας ελπίζοντας συγχώρεση και εξιλέωση μέσω της τιμωρίας: ας το σκεφτόσουν όταν έκανες την αταξία.

Γράφει κάπου ο Στέφανο Μπένι:

Στη χώρα μου

η ευμάρεια μας τα πήρε όλα·

μάνα παράτα με

τα χάδια σου δεν τ’ αντέχω πια

 Ούτε τα χάδια, ούτε την επίπληξη, ούτε την γονεϊκή φιγούρα του βασιλιά-πατέρα, ούτε τη δουλική φιγούρα του χαϊδεμένου ή του μετανοημένου παιδιού. Παρά τα όσα μας έλεγαν αιώνες δυτικής ή ανατολικής πολιτικής σκέψης, η κοινωνία δεν είναι οικογένεια, πώς να το κάνουμε. Παράδοξο, ωστόσο: δεν είναι, αλλά συμπεριφέρεται ως τέτοια.