Λοιπόν, κυρίες, κύριοι και αγαπητά μου παιδιά, το ταξίδι του Δύτη έλαβε τέλος! Πέρσυ τέτοιο καιρό (περίπου) δεν περίμενα ότι θάβλεπα κάτι εντυπωσιακότερο από τις κιργιζικές στέπες, να όμως που είδα. Η βορειοανατολική Τουρκία είναι ίσως ένα από τα πιο παραμυθένια ταξίδια που μπορεί να κάνει κανείς, αν έχει μια λόξα με τα ανατολίτικα τουλάχιστον. Εν ολίγοις, με δυο νοικιασμένα αυτοκίνητα κάναμε σε πέντε μέρες τον κύκλο Βαν-Ντογουμπαγιαζίτ-Καρς-Ερζερούμ-Μπιτλίς και πάλι Βαν… Τις άλλες πέντε, που είχαμε δουλειά στο Βαν, πήγαμε μόνο (μόνο…) στο κάστρο και την ερειπωμένη παλιά πόλη, στο περίφημο νησί Ακνταμάρ με την ολόγλυφη αρμένικη εκκλησία, και στο σελτζουκικό Αχλάτ, το ορμητήριο του Αλπ Αρσλάν, με το τεράστιο νεκροταφείο του στο οποίο ενδέχεται να θάφτηκαν και νεκροί του γειτονικού Μαντζικέρτ.
Για να μην πολυλογώ και επειδή μια εικόνα αξίζει κλπ κλπ, ορίστε κάποιες φωτογραφίες εδώ. Με πολύ κόπο διάλεξα μόνο διακόσιες από κάπου χίλιες τόσες φωτό, ελπίζω όμως ότι διάλεξα τις καλύτερες. Κοιτάξτε τις παράλληλα με τις επεξηγήσεις που ακολουθούν παρακάτω.
Σκοπεύω να γράψω ένα ξεχωριστό ποστ για το εξαίσιο Άνι, τη μεσαιωνική αρμένικη πρωτεύουσα, και το Μπιτλίς, το κάστρο των οργίων κατά τον Εβλιγιά Τσελεμπή, ίσως και για το απίστευτο κάστρο-παλάτι του Ισχάκ Πασά στο Ντογουμπαγιαζίτ, στα σύνορα με το Ιράν. Για την ώρα μπορείτε να θαυμάσετε το Αραράτ (με ένα καλό ζουμ θα φανεί και η Κιβωτός, πιστεύω), τις εναλλαγές των τοπίων και του καιρού (καταρρακτώδης βροχή κάθε απόγευμα στο Καρς και το Ερζερούμ), τις σκηνές αγροτικής ζωής, ή τους έρημους δρόμους (οι πιο πολλοί υπό κατασκευή). Σκόρπια περίληψη-εικονογράφηση με χρονολογική σειρά:
Ντογουμπαγιαζίτ: στα ιρανικά σύνορα, με το Αραράτ να δεσπόζει. Απίστευτη φτώχεια -ο κεντρικός δρόμος ένα καλντερίμι σπασμένο που χωρούσε ένα αμάξι τη φορά. Στα χωριά καίνε κοπριά, που την ξεραίνουν σε μεγάλους σωρούς. Δέκα λεπτά από την πόλη, το παλάτι της νεράιδας του Ισχάκ Πασά, ενός πρόκριτου των αρχών του 19ου αιώνα. Πάνε έξι χρόνια τώρα που ζαχάρωνα αυτή την επίσκεψη, και δεν με απογοήτευσε. Το τζαμί απέναντί του, κάτω από τα τείχη ενός κάστρου που οι απαρχές του χρονολογούνται στην περίοδο των Ουραρτού, χτίστηκε από τον Σελίμ Α΄ μετά τη νίκη του επί των Περσών στο γειτονικό Τσαλντιράν, το 1514.
Άνι: ό,τι και να πω είναι λίγο. Ίσως το πιο εντυπωσιακό μέρος που έχω δει στη ζωή μου.
Καρς: Το ποτάμι με το χαμάμ, απ’ τη μια, τα ρώσικα πέτρινα κτίρια από την άλλη. Δεν είχα το χρόνο να το συγκρίνω με την περιγραφή του Παμούκ στο «Χιόνι», πάντως ήταν ίσως η πιο φιλική προς τον ξένο (με την έννοια της οικειότητας, εννοώ) πόλη που είδα. Οι ρώσικες/οθωμανικές επιγραφές στην αρχή της σειράς, με το σήμα της ΡΣΦΣΡ, είναι από το βαγόνι όπου έγιναν οι διαπραγματεύσεις για την παράδοση του Καρς στους Τούρκους -το χάρισαν οι Ρώσοι στον στρατηγό Καζίμ Καραμπεκίρ Πασά.
Ερζερούμ: μάλλον στενάχωρη πόλη, που ωστόσο διασώζει μερικά από τα πιο εντυπωσιακά και καλοδιατηρημένα σελτζουκικά κτίρια. Κυρίως μεντρεσέδες (ιεροδιδασκαλεία)· προσέξτε τους εφυαλωμένους μιναρέδες, σε στυλ Κεντρικής Ασίας.
Μπιτλίς: η πιο «οθωμανική» πόλη από όλες. Ποτάμι, και εντυπωσιακό κάστρο όπου οι πρόσφατες ανασκαφές αποκάλυψαν ένα χαμάμ -ο Εβλιγιά Τσελεμπή, που υπήρξε όμηρος εκεί, περιγράφει σημεία και τέρατα -αυτά όμως θα τα γράψω σύντομα.
Βαν: το επιβλητικό κάστρο χρονολογείται ήδη από τους Ουραρτού. Η παλιά πόλη από κάτω καταστράφηκε σχεδόν ολότελα στους πολέμους και τις σφαγές του ’15-21. Η σύγχρονη πόλη, εντελώς αδιάφορη. Και πολύ ζεστή, επίσης.
Ενδιάμεσα, ένα κιργιζικό χωριό στα βόρεια της λίμνης, το Ουλού Παμίρ. Αυτοί οι άνθρωποι εγκλωβίστηκαν στο Πακιστάν με την έναρξη του πολέμου στο Αφγανιστάν, το ’79. Οι Αμερικάνοι, λέει, προσφέρθηκαν να τους πάνε στην Αλάσκα· μάλλον ευτυχώς τους δέχτηκαν και οι Τούρκοι. Συνεχίζοντας τη μακραίωνη οθωμανική παράδοση, προσπαθούν να τους απονομαδοποιήσουν, με σχετική επιτυχία όπως φαίνεται, και να τους εκτουρκίσουν, μάλλον χωρίς μεγάλη επιτυχία, θα έλεγα. Βλέπετε και το γνωστό παιχνίδι «πιάσε την κατσίκα» που θα θυμάστε, οι παλιοί.
Δυστυχώς από το Ακνταμάρ (το λινκ έχει πολύ ενδιαφέρον για το αρμενικό ζήτημα, σήμερα) δεν έχω πολλές φωτογραφίες, έπεσε η μπαταρία της μηχανής. Η ανάγλυφη διακόσμηση στους εξωτερικούς τοίχους της αρμένικης εκκλησίας, πάντως, είναι καταπληκτική.
Αχλάτ: το νεκροταφείο, ένας τουρμπές (τάφος), οι ανασκαφές ενός μεγάλου χαμάμ. Στα διπλανά φαράγγια υπάρχουν υπόσκαφα σπίτια, εκκλησίες, τάφοι, ένας βουδιστικός ναός, δυστυχώς απροσπέλαστα.
*
Αυτά σε γενικές γραμμές. Σκόρπιες παρατηρήσεις:
Ενώ μιλάμε για πολύ μακρινή Ανατολή, η ζώνη ώρας είναι η ίδια με την Ελλάδα, και τα παντζούρια άγνωστο είδος όπως σε όλη την Τουρκία. Αποτέλεσμα, να ξυπνάς γύρω στις 5 το πρωί από το φως του ήλιου.
Η ανατολική Μικρασία λατρεύει τον Ερντογάν. «Κανείς δεν δίνει σημασία στην ανατολή, μόνον ο Ερντογάν την αγαπάει» μου είπε ένα γκαρσόνι στο Μπιτλίς. Η πολιτική «ανοίγματος» στο Κουρδικό είναι εντυπωσιακή: ακούς τη γλώσσα παντού, οι Κούρδοι δηλώνουν ανοιχτά την ταυτότητά τους, βλέπεις μέχρι και επιγραφές στα κουρδικά χωρίς τουρκική μετάφραση (π.χ. σε ένα πάρκο στο Βαν). Ελάχιστα από όσα γίνονται μαθαίνουμε εδώ στην Ελλάδα: η είδηση της εβδομάδας ήταν ότι ένα αυτοκίνητο γάζωσε ένα περιπολικό στο Χατάι, κοντά στην Αλεξανδρέττα (Ισκεντερούν), με τέσσερις αστυνομικούς νεκρούς. Μαζεύτηκε πλήθος, λεηλατήθηκε η κουρδική συνοικία. Κατόπιν αποκαλύφθηκε ότι το αμάξι ανήκε σε ένα βουλευτή του εθνικιστικού κόμματος (του MHP), ο οποίος ισχυρίστηκε ότι τον απήγαγε το ΡΚΚ και του το άρπαξε λίγο πριν την επίθεση. Τα τελευταία νέα πριν φύγω, ήταν ότι ο βουλευτής είχε συναντηθεί με αξιωματούχους της υπηρεσίας πληροφοριών της χωροφυλακής πέντε λεπτά πριν από την υποτιθέμενη απαγωγή του. Δεν ξέρω τι απέγινε, αλλά φαντάζεστε τι φαντάζομαι.
Πάνω που λες μα τι ταξίδι είναι αυτό που κάνω, συναντάς δυο Έλληνες (τον ένα τον ήξερα) που γυρίζουν ολόκληρη την Τουρκία με λεωφορεία και οτοστόπ, και που τώρα πρέπει να έχουν φτάσει Γεωργία ή Αρμενία. Και η περηφάνια σου γκρεμίζεται σε πέντε λεπτά.
Ήταν ωραία η αίσθηση της άμεσης επαφής με μέρη που μόνο φαντάζεται κανείς: από δω, λες, περνούσαν λοιπόν οι Πέρσες, οι Ρωμαίοι, οι Πάρθοι, οι Αρμένιοι, οι Βυζαντινοί και οι Σελτζούκοι -από αυτό το πέρασμα λοιπόν, εδώ είναι αυτό που γράφει ο Εβλιγιά, εδώ έπιασε ο χειμώνας τον τάδε στρατό και τον αφάνισε.
Και τελειώνω με αυτή την ωραία εικόνα της πίσω μεριάς ενός τρελού φορτηγού:
Οι επιγραφές γράφουν: το μολύβι (η σφαίρα) δεν ρωτάει διεύθυνση, η πρώτη. Το παιχνίδι τελείωσε, η μεσαία. Και κάτω-κάτω: Δεν κατάφερα να ζήσω χωρίς εσένα. Βέβαια, και τα τρία είναι από αντίστοιχα τραγούδια, αλλά δεν είναι ωραίο σύνολο;
Αχ, πόσο υ-πέ-ρο-χα!!!
Και του χρονου, καλο χειμωνα, κλπ κλπ, καλε μας Δυτη :))
Να λοιπον που γινονται και.. διακοπέ απ’το γκαναπέ!
Ευχαριστω Δύτη :)))
Το γκαναπέ; Όχι καναπέ, ούτε καρέκλα δεν είχε το Οτέλ Τεχράν στο Ντογουμπαγιαζίτ… 🙂
Καλό χειμώνα (από τώρα;)!
Αχ.. το δικο μου γκαναπε λεω.. Χαρη σε σενα, εκανα διακοπες εξ αποστασεως!
(για τουτο και οι ευχαριστιες) 🙂
Καλωσόρισες! Θα ξαναμπώ να δω με μεγαλύτερη άνεση τις φωτό για τόπους που ήθελα να πάω όταν ήμουν νέος, αλλά μάλλον μόνο από διηγήσεις και φωτογραφίες άλλων θα πλησιάσω τελικά.
Ωραιότατα! Χορταστική Ασία, με μεγέθη και ορίζοντες μεγαλύτερα απ’ ό,τι έχει συνηθίσει το μάτι μας.
Τα 173 και 174 τι είναι; Μοιάζουν πάρα πολύ με προαραβικά επιτύμβια της Υεμένης.
Προμουσουλμανικά εννοώ.
Πολύ ωραίο ταξίδι, υπέροχη η (εγκυκλοπαιδική) περιγραφή σου και κάποιες από τις φωτογραφίες είναι πολύ αποκαλυπτικές για τον τρόπο ζωής, παρότι εγώ μάλλον δε θα επέλεγα αυτόν τον προορισμό για τις διακοπές μου και σίγουρα δε θα θυμόμουνα με τίποτα όλες αυτές τις ιστορικές λεπτομέρειες, ούτε να τα προφέρω δεν μπορώ αυτά τα ονόματα, άσε που δε θυμάμαι σχεδόν τίποτα από την ιστορία που διδάχτηκα στο σχολείο, μάλλον έχεις κάνει μεγάλη προεργασία πριν ξεκινήσεις και μου κάνει εντύπωση πόσο γρήγορα οργανώνεις το χρόνο σου, εγώ συνήθως είμαι πολύ ανοργάνωτος και κάνω πολύ καιρό για να ανακεφαλαιώσω κάτι.
Μερικές αφελείς απορίες. Με αυτά που γίνονται δε φοβήθηκες, η οικογένειά σου τι σου είπε πριν πας; Ποιος το οργάνωσε αυτό το ταξίδι; Έχεις κάποια ιδιαίτερη σχέση με την περιοχή, γιατί μας είπες ότι επισκέφτηκες και την Κιργιζία. Πήγες με γκρουπ ως περιηγητής ή είσαι δημοσιογράφος και ως επαγγελματίας πήγες για τις ανάγκες του ρεπορτάζ (γιατί είπες ότι είχες δουλειές στο Βαν); Πως σου ήρθε να ρωτήσεις το γκαρσόνι για τον Ερντογάν, και ήξερε το γκαρσόνι αγγλικά; Εγώ σε όσες χώρες έχω πάει ποτέ δεν άνοιξα πολιτική κουβέντα και όσες φορές ρώτησα κάτι σχετικό δεν έλαβα απάντηση, οι άνθρωποι συνήθως δεν μιλάνε για την πολιτική με ξένους. Πώς μπορούσες να ξεχωρίσεις τις κουρδικές από τις τουρκικές επιγραφές, έχεις σπουδάσει κάτι σχετικό; Πώς έμαθες αυτές τις πληροφορίες για τον βουλευτή πριν φύγεις, μου φαίνεται απίστευτο για κάποιον που απλώς πήγε εκεί για λίγες μέρες για τις διακοπές του; Τις επιγραφές του φορτηγού να φανταστώ ότι στις μετάφρασε κάποιος άλλος που είχε την όρεξη να σου εξηγήσει ότι είναι στίχοι τραγουδιών; Τέλος, πως άντεξες τόση ζέστη και συγχρόνως δεν ένιωσες ότι αυτοί οι άνθρωποι ζούνε ακόμα στον 19ο αιώνα; Θα σου άρεσε να ζεις εκεί, δεν έχει και πολλά πράγματα να κάνεις;
εντυπωσιακό πανόραμα !!
χρειάζομαι όμως και δεύτερο και τρίτο πέρασμα,
μήπως και εμπεδώσω κάτι παραπάνω ..
είχατε και βροχούλα, είδα ;
Τρέχω γρήγορα στον καναπέ μου για επανάληψη της μάχης
του Μαντζικέρτ. Σε ευχαριστούμε…
Υ.Γ. όταν θα έχεις χρόνο, κάνε τον κόπο να βάλεις λεζάντες στις εικόνες
Δύτη, έκανες μια γρήγορη, αλλά καλή αρχή. Περιμένουμε τη συνέχεια, χαζεύοντας στο μεταξύ το φωτογραφικό σου υλικό…
[…] This post was mentioned on Twitter by Stazybo Horn, Notis Toufexis. Notis Toufexis said: Τι μάσησαν τα δόντια της όρασης http://bit.ly/duZsky το ταξίδι του Δύτη των Νιπτήρων στην Ανατολή […]
Να πω μια χαζομάρα; Μετά τις πρώτες είκοσι φωτογραφίες είμαι σίγουρος ότι στην επόμενη θα εμφανιστεί ο Ιντιάνα Τζόουνς.
Χαιρετώ παιδιά, είχα βγει να πιω επιτέλους λίγο αλκοόλ!
Λίγες σύντομες απαντήσεις σε κάποια ερωτήματα:
π2, προμουσουλμανικά σίγουρα: Ουραρτού είναι, νομίζω, από το μουσείο του Βαν. Λέω νομίζω, γιατί εγώ δεν πρόλαβα να πάω στο μουσείο, οι φωτογραφίες είναι της υπόλοιπης παρέας.
Γιώργο Μαθιουδάκη, εύλογες οι απορίες σου αλλά λύνονται εύκολα 🙂 . Είμαι ιστορικός οθωμανολόγος, και πήγα σε ένα συνέδριο στο Βαν· τις πέντε μέρες γύρω-γύρω τις οργανώσαμε μια παρέα συναδέλφων και φίλων. Ξέρω τούρκικα, εξ ου και οι κουβέντες με το γκαρσόνι, τα νέα από τουρκικές εφημερίδες, η διάκριση τουρκικών και κουρδικών, το διάβασμα των επιγραφών του φορτηγού (το ότι είναι στίχοι τραγουδιών μού το είπε το γκουγκλ).
Δεν κάνει περισσότερη ζέστη από όση αντέχουμε στον ελληνικό καύσωνα· ταυτόχρονα ένιωσα τους ανθρώπους να ζουν στο 1940, όχι στις πόλεις, στα χωριά κυρίως (τι σχέση έχει με τη ζέστη, δεν κατάλαβα όμως). Όχι, δεν θα μου άρεσε να ζω εκεί, αν και θα ήθελα να ζήσω για κάνα δυο μήνες.
Enfant, βροχή κάθε απόγευμα στο Καρς και το Ερζερούμ, λέμε. Και μπόρα, όχι αστεία.
Τσαλαπετεινέ, ήθελα να βάλω λεζάντες, αλλά μου πήρε τόση ώρα να ανεβάσω τις φωτογραφίες που απηύδησα… Η σειρά πάντως είναι όπως την περιγράφω στο ποστ. Θα προσπαθήσω!
Ακίνδυνε, κι εγώ! Έτσι κάπως ένιωθα.
Ααααααα!
Μπράβο, πολύ ωραίες!
αχ αυτή η μαχη του Ματζικέρτ.. αχ .
Τι ωραίο ταξίδι!Εγώ ούτε απ’τον γκαναπέ,ούτε μέσα απ’το νιπτήρα!Καθισμένη στην καρέκλα!Πόνεσε λίγο η μέση,αλλά άξιζε!!!!Αντε με το καλό το επόμενο,όπου το επιθυμείς!
Ωραία να φορτώνεις τις μπαταρίες του μυαλού σου και ας τελειώνουν αυτές της μηχανής σου
Τι μας κάνεις…
Είδα τις πρώτες 50 φωτογραφίες και πίεσα τον εαυτό μου να σταματήσει, γιατί το πρωί περνάει και πρέπει (κλαψ!) να συνεχίσω την δουλειά.
Φυσικά στο μεταξύ θα ακονίσω τους οφθαλμούς μου για να μασήσουν τις υπόλοιπες το απόγευμα με τον καφέ.
Ελπίζω οι εξειδικευμένες αναρτήσεις να μην καθυστερήσουν…
Αχχχχχχχχχχχ…. (με μπόλικη ζήλεια)
αρρργκκ! δεν μπορώ να δω τις φωτογραφίες, θα τις δω το βράδυ από το σπίτι.
περιττό να σου πω ότι ζηλεύω, αλλά θα πάρω το αίμα μου πίσω, θα δεις! 😛
Πολύ όμορφα όλα, Δύτη!
Κάποια από τα τοπία μού θύμισαν τοπία από το ταξίδι μας στον Πόντο και στα ενδότερά του. Α, κι αυτό με την κοπρία που χρησιμοποιείται ως καύσιμο, επίσης (το είχα γράψει κι εγώ στην περιγραφή του Πόντου). 🙂
Χαζή απορία για τις ρωσικές/οθωμανικές επιγραφές: απ’ό,τι είδα, τα οθωμανικά έχουν εκείνους τους τόνους και τα σημάδια που οι Οθωμανοί συνήθως δεν χρησιμοποιούσαν – έχεις καμιά ιδέα γιατί;
Α, κι ενδιαφερόν κι αυτό για την πολιτική ατζέντα. Υποψιάζομαι ότι αν τις ίδιες μέρες ήσουν στην Κων/πολη ή την Άγκυρα, θα συζητιόταν και το θέμα της επίθεσης στο Dörtyol (έτσι δεν λένε αυτό το μέρος στο Χατάι; Αν δεν τα μπερδεύω δηλαδή, γιατί εγώ γι’αυτό διάβασα στις εφημερίδες), αλλά μάλλον πιο πολύ θα μιλούσαν για το δημοψήφισμα της 12ης Σεπτεμβρίου για την αναθεώρηση του Συντάγματος.
Οκ, τα κατάφερα να τις δω τελικά.
Να σου πω, εμένα με έπιασε μια θλίψη με όλα αυτά τα ερειπωμένα και χορταριασμένα μνημεία. Επίσης γενικώς βγάζουν μια μελαγχολία οι φωτογραφίες, είτε από τις πόλεις που έχουν όλα αυτά τα μπετον γκρι κουτιά, είτε και από τη φύση (ομολογώ πως δεν είναι και η αγαπημένη μου φύση αυτή, προτιμώ άλλες πρασινότερες).
Αλλά ντάξει το Καρς και το Μπιτλίς (αν κατάλαβα καλά) πρέπει να είναι τρομερά εντυπωσιακά. Τι είδους γιορτή είναι αυτή (από το Ουλού Παμίρ?!) που φαίνεται προς το τέλος?
Άντε πες τίποτα παραπάνω!
[έχεις μάτι «αρχαιολόγου» πάντως. Κι εγώ όλο τέτοια βγάζω και μετά μου λένε πως βγάζω 5 χιλιάδες φωτογραφίες και οι 4500 είναι όλο κοτρώνια και ερείπια, χα χα χα! 🙂 ].
Χαίρομαι που σας άρεσαν οι φωτογραφίες, ψάχνω τον τρόπο να βάλω λεζάντες, ένα χρόνο μετά τον ξέχασα… Πάντως γεωγραφικά, ας πούμε, είναι ως εξής: 1-4 διαδρομή από το Βαν στο Ντογουμπαγιαζίτ, βλέπετε τα ηφαιστειογενή πετρώματα κοντά στο Τσαλντιράν. 5 Ντογουμπαγιαζίτ. 6-39 παλάτι του Ισχάκ Πασά και το τζαμί του Σελίμ στο κάστρο απέναντι. 40-43 διαδρομή προς το Καρς. 44-107 Άνι (ο μεγάλος ποταμός αποτελεί το σύνορο με την Αρμενία). 108-109 η επιγραφή στο βαγόνι του Καζίμ Καραμπεκίρ (κ2, αν εννοείς τα χαρεκέ, όχι, δεν τα έχουν, έχουν μόνο τα νοκτά που -συνήθως- τα χρησιμοποιούσαν και οι Οθωμανοί. Ωστόσο είμαι σχεδόν σίγουρος ότι η επιγραφή γράφτηκε από κάποιον Ρώσο που ήξερε οθωμανικά). 110-127 Καρς. 128-140 Ερζερούμ. 142-165 Μπιτλίς. 166, η χαρούμενη μπετονιέρα με τα λουλουδάκια (είχε πολλές!). 167-172 το κάστρο και η παλιά πόλη του Βαν. 173-174 από το μουσείο του Βαν. 175-183 το Ουλού Παμίρ, το κιργίζικο χωριό (Κροτ, η «γιορτή» είναι το γνωστό παιχνίδι «πόλο με κατσίκα». Τους παπούδες στη σειρά τους τράβηξα γιατί μου θύμιζαν Αστερίξ στην Κορσική, η γιαγιά με το τσιγάρο ήταν serial smoker). 184-190 κάστρο του Βαν, και η παλιά πόλη από ψηλά. 191-195 Ακνταμάρ. 196-200 Αχλάτ. 201-204 (κανονικά έπρεπε να μπουν στην αρχή), διαδρομή από Βαν προς Ντογουμπαγιαζίτ. Τα μούσια που οδηγούν είναι του Δύτη.
κ2, για το τι συζητιόταν δεν ξέρω, δεν έκανα πολιτική κουβέντα με τους Τούρκους συνάδελφους γιατί δεν ήξερα τι καπνό φουμάραν. Ό,τι κατάφερα να μάθω για το Dörtyol ήταν από ένα φύλλο της Taraf που διάβασα στο αεροπλάνο της επιστροφής (είχε και μια επιφυλλίδα του Μπερκτάι για τους Τουρκοκρητικούς -και ένα αρθράκι για τη γενοκτονία των Αρμενίων).
Συνεχίζω: Κροτ, τζάμπα το πήραμε το πτυχίο της Ιστορίας-Αρχαιολογίας; 🙂 (έστω και «με ειδίκευση στην Ιστορία»). Και γω είχα αυτή την αίσθηση του sic transit gloria mundi, μάλιστα μερικές φωτογραφίες (π.χ. 106, 198) είναι τραβηγμένες επί τούτου.
Προκαλώ την τύχη μου, αλλά δεν βλέπω εδώ ένα πρόσφατο τρολάκι. Προφανώς ψάχνει ακόμα πώς τράβηξα τις φωτογραφίες από τον καναπέ. 😉
Δύτη, χαχα, κι εμένα οι παππούδες Αστερίξ στην Κορσική μου θύμησαν, εντελώς!!
Ναι, βάλε λεζάντες, θα βοηθήσει.
Μα, για την ειδίκευσή σου πήγα να σε πειράξω. Πήρες την ειδίκευση μεν, αλλά το μικρόβιο σε είχε ήδη μολύνει! 😀
Καλά, τα θες και τα παθαίνεις! Προκαλείειειειεις, στο λεω προκαλείειειειεις!!! 😛
Η καλυτερότερη για μένα η Νο 106.
Αλλά ξεχώρισα επίσης και τις ;27, 153, 171, 178, 182, 185.
Άλλες ως φωτος και άλλες γιατί μεταφέρουν την ψυχή του τοπίου. Περί ορέξεως όμως….
Ευχαριστούμε που τις μοιράστηκες μαζί μας.
Σοκ στη διεθνή κοινότητα προκάλεσε η διαρροή των αποκαλυπτικών ντοκουμέντων που παρουσίασε εχθές στο διαδίκτυο η διακεκριμένη και επί χρόνια αγνοούμενη που παρίστανε τον υδραυλικό στην Κιργιζία, Δρ. Ψαριαλένα Μαϊντανός, επίκουρη καθηγήτρια οθωμανικού στο πανεπιστήμιο του Κουρδιστάν με ειδίκευση στις ιστορίες για αγρίους, αποδεικνύοντας πέραν πάσης αμφιβολίας ότι όντως υπάρχουν τα μικρά πράσινα ανθρωπάκια Ματσλετνάμ που ιππεύουν τα φημισμένα πράσινα άλογα Αιζιγρίκ, στα καταπράσινα λιβάδια του Ρικαπμράιτ, ύστερα από υπεργαλαξιακή οδύσσεια της ιδίας, στον πράσινο πλανήτη του μακρινού γαλαξία Νωρήπτιν.
Η είδηση προκάλεσε κύματα ανησυχίας σε επιφανείς κύκλους σε ολόκληρο των πλανήτη, μεταξύ των οποίων και την έντονη αντίδραση σύσσωμου του Βατικανού καθώς και του ίδιου τον Πάπα, ενώ κατακόρυφη πτώση σημείωσε σήμερα ο γενικός δείκτης τιμών του χρηματιστηρίου του Ντάουν Τζόουνς, συμπαρασύροντας όλες τις μεγάλες χρηματιστηριακές αγορές. Ήδη η εθνοφυλακή των Η.Π.Α έχει τεθεί σε επιφυλακή, μετά τα κρούσματα μαζικών αυτοκτονιών της διαδικτυακής αίρεσης ΙΖ.ΡΑ.ΕΛ, με σήμα την γοργόνα του Μεγαλέξαντρου και σύνθημα «Ζει η Ψαριαλένα;».
Ο πρωθυπουργός της χώρας κ. Παπανδρέου σε διάγγελμά του προς τον ελληνικό λαό από το νησί της Πάρου υπήρξε καθησυχαστικός, δηλώνοντας ότι λόγω της κρισιμότητας της κατάστασης εξετάζεται σοβαρά το ενδεχόμενο προσφυγής της χώρας μας στον μηχανισμός πράσινης στήριξης από τους κατοίκους του πράσινου πλανήτη του Ματσλετνάμ, με τους οποίους μας ενώνει ο κοινός πράσινος ήλιος.
Την ίδια στιγμή, ο βραβευμένος με Νόμπελ λογοτεχνίας Ρένος Νοσφεράτου παρουσίασε την νέα του ποιητική συλλογή «Πράσινα ξινά σταφύλια στη Βουδαπέστη», προσπαθώντας έτσι να εκφράσει το οικουμενικό συναίσθημα μιας ασθμαίνουσας κοινωνίας μπροστά στο διαχρονικό πράσινο άγνωστο, και ενώ ομάδες των ΜΑΤ στο κέντρο της Αθήνας προσπαθούσαν να συγκρατήσουν τις ορδές των φιλάθλων του Πρασίνου.
Newsroom ΔΟΛ
Μάθε να λες «συγγνώμη, έκανα λάθος, σε μπέρδεψα με άλλον»· καλό θα σου κάνει. Βλήμα, ε βλήμα. Πόσα κιλά μαλακίας πια χωράει ένας ανθρώπινος εγκέφαλος.
Επειδή άρχισε να γίνεται κάτι παραπάνω από βαρετό το πράμα, λέω στο εξής να διαγράφω τέτοια σχόλια. Από σεβασμό στους νορμάλ σχολιαστές, δηλαδή.
E, ναι πια.
Ναι! Επιτέλους…
Δύτη, να τα διαγράφεις χωρίς καμμία παρεξήγηση
Βαρετός δεν λες τίποτε. Τα σπαμ των νιγηριανών κληρονόμων πιο ενδιαφέροντα είναι.
Ρεμεναμαλακαπουχουμεμπλεξει.Παιδακιμουβαλετοκεφαλισουκατωαποτηβρυσηναξεθολωσειςαποτημαλακιαλεμε!
Λοιπόν, έβαλα λεζάντες στις φωτό. Ελπίζω να τις βλέπετε.
Μόνο, επειδή έσβησα μια φωτογραφία που ήταν διπλή (το λιονταράκι στο παλάτι του Ισχάκ Πασά) όσοι αριθμοί φωτό αναφέρονται παραπάνω πρέπει να διορθωθούν κατά μία μονάδα. Μικρό το κακό, ελπίζω. 🙂
Κάθε ωραία συλλογή πρέπει να έχει μια μικρή ατέλεια.
Πάω να τις ξαναδώ! Σε ευχαριστώ- ξέρω τι κόπος είναι.
εμένα παλι ακριβώς αυτές που γεμίζουν θλίψη την Κροτ με τα ερειπωμένα κτίρια μ’ αρέσουν. (Ειδικά αυτή η 106, μαγική. Αλλά και κάτι σφήνες / συμπλέγματα στιλ 152. Τί να πω; Μ’ αρέσει το χάος και η ασυναρτησία).
Εξαιρετικές γενικώς. Πάντα τέτοια Δύτη.
(μην ασχολείσαι τώρα με τα άλλα. Έλεος εδώ φέραμε την Ανατολή στα γραφειάκια μας).
chain smoker, τώρα το είδα. χαχα. Φοβερή η γιαγιά. Δεν βγαίνουν πια τέτοιες δυναμικές γυναίκες.
Καλώς επανέκαμψες στη βάση σου, φίλε Δύτη!
Πολύ ωραίος και οι φωτό σου άψογες! Περιμένω εναγωνίως το ποστ για το Άνι (να το κάνεις οπωσδήποτε). Κι ακόμη, σκέφτεσαι ποτέ να γράψεις ποστ με θέμα τους Σελτζουκίδες;
Εξαιρετική εμπειρία…και είς άλλα με υγεία 🙂
Καλώς επέστρεψες και καλή συνέχεια!
Δεν χρειάζεται να σου πω σε ποιες φωτογραφίες στάθηκα περισσότερο, θα το κατάλαβες.
και σχετικά με τις αρμένικες εκκλησίες : http://www.arxaiologia.gr/assets/media/PDF/migrated/683.pdf
‘Ανάποδη’ σβάστικα στην φωτογραφία 44 — γνώριζα ότι το σύμβολο αυτό προϋπήρχε του Ναζισμού, αλλά η παρουσία του στο Άνι μάλλον με ξαφνιάζει.
Καλως ηλθες! Τι γεματο ταξειδι! Σε ζηλευω-αλλα ταυτοχρονα δεν σου κρυβω οτι δεν τα αντεχω πια τα ταξειδια. Εισαι προικισμενος ανθρωπος. Να σε χαιρομαστε…:)
gbaloglou, και μένα με ξάφνιασε σε πρώτη ματιά. Κοίτα όμως εδώ: http://en.wikipedia.org/wiki/Swastika#Historical_use_in_the_West με το Άνι σε πρώτο πλάνο -και ένα γκούγκλισμα φέρνει επίσης αποτελέσματα.
espectador, εγώ γιατί είμαι προικισμένος; Τα μέρη που πάω είναι…
Στον ενδέκατο αιώνα τόσο η σβάστικα, όσο και το άμμα του Σολομώντα χρησιμοποιήθηκαν στον αρχιτεκτονικό διάκοσμο δημοσίων κτιρίων και σε ψηδιδωτά ως αποτροπαϊκά σύμβολα.
ψηφιδωτά [κυρίως δάπεδα]
Επίσης η σβάστιγκα χρησιμοποιήθηκε πολύ στη διακόσμηση προϊστορικών αντικειμένων, όπως αγγεία κλπ. Νομίζω το αναφέρει και το λινκ της wiki. Κάπου είχα διαβάσει πως θεωρείται παραλλαγή του μαιάνδρου, αλλά δεν ξέρω αν ισχύει.
Απλά ο χιτλερισμός χρησιμοποίησε τη σβάστιγκα, όπως χρησιμοποίησε τον Βάγκνερ, το Νίτσε και ένα σωρό άλλα.
Η εντύπωσή μου είναι ότι η σβάστικα αποτελεί εξαιρετικά συνηθισμένο σύμβολο σε όλους τους ινδοευρωπαϊκούς (τουλάχιστον) λαούς, ήδη από την Αρχαιότητα. Οπότε η παρουσία του στο Άνι δεν συνιστά έκπληξη.
Και πέρα απ’ τους Ινδοευρωπαίους, σίγουρα. Αν πάτε στο Βιετνάμ, θα χορτάσετε σβάστικες.
Λέγοντας «με ξάφνιασε» (όπως φαντάζομαι και ο Γιώργος Μπάλογλου) εννοώ ότι, ήξερα μεν τη διάδοσή της κλπ αλλά δεν φανταζόμουν ότι είχε τόσο ιδιαίτερη θέση ειδικά στην αρμενική κουλτούρα.
Θυμάμαι που είχα σοκαριστεί μικρός βλέποντας σβάστικες στα σχέδια του (ίδιου του) Κίπλινγκ στις «Ιστορίες ζώων» (Just so stories). Σβάστικες έβαλε και ο Τσίλλερ στην περίφραξη του αρχοντικού του Σλήμαν (το Νομισματικό μουσείο), μια και αναφέραμε αρχαιολόγους και αρχαιολογία 😉 .
Σωστα για τη σβαστικα. Παρατηρηστε τωρα οτι υπαρχει δεξιόστροφη και αριστερόστροφη σβάστικα. Δεν ειναι παντου το ίδιο σύμβολο. Η σβάστικα των ναζί ήταν δεξιόστροφη. 🙂
Ωστόσο δεξιόστροφες, Ροδιά, βλέπω να είναι και άλλες, παλιότερες σβάστικες.
Δεν θυμάμαι πού είχα πετύχει πριν κανα μήνα φωτογραφίες μιας ομάδας (του Απόλλωνα Ριζούπολης;) με σήμα τη σβάστικα. Πριν τον πόλεμο βέβαια.
μα.. δεν εγραψα οτι «μονο» η σβαστικα των ναζι ήταν δεξιοστροφη.. 😉
Καλά θυμάσαι, Δύτη.
Νομίζω ότι η σβάστικα του Απόλλωνα δεν ήταν τυχαία σύμπτωση, ούτε προπολεμική – δεν είμαι σίγουρος όμως.
Αχά… όταν θυμηθείς, μη διστάσεις! 🙂
[…] (για περισσότερες φωτογραφίες, στο λινκ του προηγούμενου ποστ) […]
Άκου ένα μυστικό: την ανάρτηση σου αυτή την διάβασα όσο ήμουν σχετικά κοντά (σχετικά που λέει ο λόγος…) και παρόλο που αυτή η χώρα είναι εντυπωσιακή από άκρη σε άκρη, ζήλεψα κάπως το ταξίδι στην Ανατολή (η δική μου Τουρκία ήταν για αρχάριους!). Άντε, και του χρόνου ίσως τελικά ανταμώσουμε στο Mardin!
Στο Μαρντίν ε; Ήταν στο αρχικό σχέδιο -αλλά εκείνα τα μέρη μυρίζουν λίγο μπαρούτι τώρα (λίγο παραπάνω από το Βαν ή το Ντογουμπαγιαζίτ ή το Μπιτλίς, που επίσης ζουν το κατιτίς τους). Άσε που πρέπει να έχει πολύ περισσότερη ζέστη. 🙂
Χμ, δεν ξέρω τι γίνεται με τι μπαρούτι (μάλλον ξέρω, γι’ αυτό και δεν πέρασα από ‘κει), η ζέστη πάντως αντιμετωπίζεται μια χαρά στις σπηλιές 😉
Υπέροχο ταξίδι!!! Με το καλό και στα επόμενα! :)) Ευχαριστούμε για την υπομονή που ανέβασες όλες αυτές τις φωτογραφίες…! Είναι ένας κόσμος πολύ κοντά μας, αλλά άγνωστος σε εμάς.
Θα σκάσω απ τη ζήλια μου!
Αυτά είναι ταξίδια!
Έχω κι εγώ στα σκαριά μερικές ιδέες για τέτοια μέρη του χρόνου αλλά…
Ακόμα δεν είδα τα κείμενά σου που ακολουθούν, ω Δύτα. Γιαβάς γιαβάς!
Κατά τ’ άλλα δεν θα στεναχορηθώ καθόλου αν αρχίσεις να σβήνεις συστηματικά το μαλάκα.
Οι σβάστικες του Ανί με έβαλαν σε σκέψεις για έναν Κούρδο που έκανα παλιά παρέα στην Αθήνα, πόσο αλλοτριωμένος ήταν τελικά από την ιστορία και τις παραδόσεις του τόπου του, καθό παιδί της πόλης (απ το Ντιγιάρμπακιρ και εν συνεχεία Κων/πολη και πολιτικός πρόσφυγας στην Αθήνα).
Μου είπε μια φορά «καλές οι παραδόσεις, δεν λέω αλλά μερικά ιστορικά μνημεία δεν είναι καλό να υπάρχουν. Να εσείς στην Αθήνα, ας πούμε γιατί έχετε ακόμα μνημεία του Χίτλερ;»
Μετά την αρχική έκπληξη και με τη συζήτηση μετά κατάλαβα ότι εννοούσε το αρχοντικό του Σλίμαν στην Πανεπιστημίου, με τις ανάγλυφες σβάστικες στο κιγκλίδωμα.
Φυσικά δεν είχα την απαίτηση να καταλάβει ότι το κιγκλίδωμα είχε φτιαχτεί πολύ προ γερμανικής κατοχής, ότι ήταν αναφορά στα τρωικά ευρήματα, ότι ούτως ή άλλως δεν το συνήθιζαν οι ναζί κατακτητές να αφήνουν τόσο καλόγουστα μνημεία ούτε τέλος πάντως ότι, κι αν ήταν των ναζί, πράγματι δεν θα είχε μείνει μετά την αποχώρησή τους. Τώρα όμως σκέφτομαι ότι σαν άνθρωπος από κείνα τα μέρη έπρεπε να ξέρει ότι η σβάστικά δεν ήταν σύμβολο μόνο των ναζί.
Άμα τον ξαναπετύχω, θα τον επιπλήξω και με φωτογραφικά τεκμήρια.
Μαρουλάκι, ΗΦ, ελπίζω να σας αρέσουν και τα δυο επόμενα ταξιδιωτικά (ή να σας άρεσαν, αν τα διαβάσετε ήδη!) -καλά νάμαστε, παιδιά, να ταξιδεύουμε όσο γίνεται…
Ευτυχώς, ταξιδιώτες υπάρχουν από παλιά… πού να βάλεις τα λινκ όμως….
Russia in color, a century ago
Έχει δυο στο τέλος, κι άλλα δυο καλά στα σχόλια.
Η ζήλια πώς γράφεται στα Τούρκικα;
Kıskançlık, η ζήλεια. Αλλά για να μη ζηλεύεις, πρέπει να πω ότι έχω ήδη ξεχάσει την αίσθηση που είχα εκεί. Σα να ξέφτισε με τις φωτογραφίες που έβγαζα, με τα ποστ που ανέβαζα. Θέλω να πω, πρέπει να κάνω προσπάθεια πια για να ανακαλέσω την ψυχική κατάσταση του ταξιδευτή στο Άνι ή στο παλάτι του Ισχάκ Πασά -πιο πολύ απ’ ό,τι στο περσινό ταξίδι στην Κιργιζία. Φταίει ίσως ότι το σύνολο του ταξιδιού, με τις πέντε μέρες στο Βαν στο τέλος, έφερνε μάλλον σε αποκλιμάκωση παρά σε κλιμάκωση: σαφώς οι τρεις πρώτες μέρες ήταν οι πιο εντυπωσιακές…
Εντυπωσιακές οι εικόνες από την νοτιο-ανατολική Τουρκία.. Μου άρεσε το σχόλιο του «Γιώργο Μαθιουδάκη». Που να φανταστείς τι έχω ακούσει εγώ που ταξίδεψα στο Ιράν. 😉
Γενικά το ταξίδι σου με ενδιαφέρει και εμένα.. Χωρίς ενοικιαζόμενο αυτοκίνητο είναι δύσκολο να μετακινηθείς στην νοτιο-ανατολική Τουρκία (για να δεις τα μνημεία); Βρίσκεις εύκολα φθηνή διαμονή (π.χ. hostel με κοινόχρηστο μπάνιο κλπ);
Καλή ιδέα είναι να πάρει κάποιος το τρένο από Κωνσταντινούπολη μέχρι Tatvan ή ακόμη και το Van.. κατόπιν να κατέβει.. να κάνει την περιήγηση.. και να πάρει το επόμενο τρένο για Ιράν (την επόμενη εβδομάδα – έχει 1 τρένο την εβδομάδα) ..
Στο μυαλό μου έχω και ένα κυκλικό ταξίδι Τουρκία -> Γεωργία -> Αρμενία και στην συνέχεια είτε Αζεμπαϊτζάν και Ιράν ή επιστροφή πίσω Τουρκία..
ggia, αφού πήγες μέχρι την Τεχεράνη με τραίνο τίποτε δεν είναι δύσκολο 🙂 Διαμονή βρίσκεται εύκολα, ιδίως αν δεν έχεις υψηλές απαιτήσεις. Το ζευγάρι που συνάντησα είχε γυρίσει όλη την Τουρκία, περνώντας μετά σε Γεωργία-Αρμενία, χωρίς να ξέρουν τούρκικα και χρησιμοποιώντας λεωφορεία και ωτοστόπ. Το αυτοκίνητο σου επιτρέπει απλά να δεις κάποια μέρη εκτός πόλεων -που όμως αξίζουν τον κόπο.
Θα ήθελα πιο πρακτικές πληροφορίες.. για παράδειγμα η διαμονή στο Ιράν μπορεί να ξεκινήσει από 4 euros το βράδυ (http://www.silkroadhotel.ir/) στο Yazd ή 6 euros στο Esfahan και να φτάσει στα 15 euros σε ορισμένα μέρη (μιλάω για τα φθηνά hostels με κοινόχρηστες τουαλέτες – μπάνια)..
Αν θυμάμαι καλά, μπορεί να βρει κανείς από 40 λίρες (20 ευρώ) ξενοδοχείο, όχι υψηλών απαιτήσεων αλλά συναρπαστικό για μια-δυο μέρες. Ίσως και φθηνότερα. Δυστυχώς στο θέμα αυτό έχω ξεχάσει κάθε λεπτομέρεια, πέρα από το ότι έφυγε κάπου ένας μισθός για πέντε-έξι μέρες -αλλά ήμασταν τρεις βέβαια.
😦
Είδες; 😦
Για να θυμηθείς το ταξίδι σου:
Τσοκ μερσί, Στάζυ!
Έχει και την εκκλησία του Ακνταμάρ, περίπου στη μέση.
Πουλάει πρωινό λέει το Βαν (τώρα;)
http://www.bbc.com/travel/story/20180715-the-turkish-city-that-lives-for-breakfast
Α ναι, τα θυμάμαι αυτά τα πρωινά. Αλλά νομίζω όχι μόνο στο Βαν.