Ένα ποστάκι για καλές γιορτές, αγαπητοί αναγνώστες. Ο Δύτης θα φύγει αύριο και θα επιστρέψει σε δέκα μέρες, ίσα για να απαντήσει στα σχόλια και να ευχηθεί καλή χρονιά.
Έγραφα το καλοκαίρι για τις «Δύο Αγγλίδες στην Ευρώπη» του Τρυφώ, μια ταινία κομψή και βίαιη ταυτόχρονα βασισμένη στο δεύτερο βιβλίο του Ανρί-Πιερ Ροσέ (δείτε κι εδώ· παραδόξως, η αγγλική βίκι έχει περισσότερες πληροφορίες από τη γαλλική). Το πρώτο του βιβλίο είναι το περίφημο «Ζυλ και Τζιμ», γνωστό από την ταινία του Τρυφώ και πάλι. Όσοι με παρακολουθείτε από καιρό θα ξέρετε πόσο μ’ αρέσει αυτή η ταινία (και δεν είμαι ο μόνος βέβαια), και σκέφτομαι τώρα ότι δεν έχω πολλά περισσότερα να γράψω πέρα απ’ όσα έλεγα το καλοκαίρι. Για παράδειγμα, όταν έλεγα ότι «ο Τρυφώ καταφέρνει, χωρίς ούτε μια σκηνή ωμότητας ή βίας, λεκτικής ή σωματικής, να βγάλει γυμνή αυτή τη σκληρή πραγματικότητα, που περιέγραψε κάποτε κι ο ίδιος ως εξής: “το ζευγάρι δεν είναι η τέλεια λύση, είναι όμως η μόνη που υπάρχει” (…) κομμάτια που δεν ταιριάζουν μεταξύ τους, αυτή είναι η ζωή, και είναι αυτή που έχουμε».
Ωστόσο μόλις ξαναδιάβασα το βιβλίο, που απέκτησα για δεύτερη φορά χάρη στον καλό μου Σαλαδίνο από τους Παρισίους (έψαχνα για κάτι σχετικά σύντομο πριν αρχίσω τον καινούργιο Πύντσον και ξανά την Άννα Καριένινα). Ωραίο ήταν, έχω ωστόσο την εντύπωση ότι η ταινία του Τρυφώ ήταν από τις (λίγες) περιπτώσεις που μια κινηματογραφική μεταφορά είναι καλύτερη από το πρωτότυπο. Αν μη τι άλλο, το βιβλίο του Ροσέ (ίσως επειδή είναι εν πολλοίς αυτοβιογραφικό) είναι πολύ πιο μπερδεμένο· εκεί που στην ταινία το ερωτικό τρίγωνο είναι ένα, στο βιβλίο είναι τέσσερα-πέντε. Ο Τρυφώ είχε την εξυπνάδα να συγχωνεύσει σκηνές από τις διάφορες επιμέρους ιστορίες του βιβλίου σε μία, επικεντρώνοντας με εκπληκτική ισορροπία στα δύο θέματα: την κυκλωνική (ο νεολογισμός μου φαίνεται πολύ ταιριαστός) Κατρίν (στο βιβλίο είναι γερμανίδα, τη λένε Κάτε και είναι ξανθιά) και τη σχεδόν δαιμονική αναζήτηση του απόλυτου έρωτα, αφενός, και την κυριολεκτικά αδελφική φιλία του Ζυλ και του Τζιμ που δεν κλονίζεται ούτε κατά διάνοια από κείνη, καταφέρνοντας να συνυπάρξει. Θα προσπαθήσω όμως να μεταφράσω τρία-τέσσερα αποσπάσματα, έτσι για να πάρετε μια ιδέα:
-Πώς τα καταφέρνετε, Ζυλ, σκέφτηκε φωναχτά ο Τζιμ, και ενώνετε έτσι δύο γυναίκες τόσο διαφορετικές και τόσο…
Δεν ολοκλήρωσε. Η σιωπή ήταν εκείνη που πρόφερε, αντί γι αυτόν, τη λέξη όμορφες. Εκείνες την άκουσαν.
Ωραίο ε; Δείτε πώς ξανασυναντιούνται οι δυο φίλοι, Γάλλος ο ένας και Αυστριακός ο άλλος, μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο:
Η μέρα έφτασε. Ο Τζιμ περίμενε τον Ζυλ σε ένα ισόγειο, και για να φτάσει εκεί ο Ζυλ έπρεπε να διασχίσει μια μεγάλη χορταριασμένη έκταση. Ο Τζιμ τον είδε να έρχεται από μακριά. Προχωρούσε με μικρά, συρτά βήματα, ονειροπόλος, σαν κουρασμένος. Έτσι λοιπόν, είχε μια γυναίκα, και δύο κοριτσάκια, είχε συμμετάσχει σε όλο τον πόλεμο, και πλησίαζε, εκεί δα. Υπήρχε περίπτωση να μην ξαναειδωθούν. Ο Τζιμ τον κοίταζε.
Όταν πλησίασε, ο Τζιμ βγήκε έξω τρέχοντας. Φιλήθηκαν τέσσερις φορές.
Αυτό το κομμάτι μ’ αρέσει πάρα πολύ στην ταινία, οπότε θα περιγράψω πώς το γύρισε ο Τρυφώ. Είναι η εποχή της ευτυχίας, ο Τζιμ και η Κάτε (ή Κατρίν, η γυναίκα του Ζυλ) είναι ερωτευμένοι, ζουν και οι τρεις στο σπίτι του Ζυλ κάπου στην Αυστρία. Η κάμερα πετάει ψηλά και δείχνει δάση· ο αφηγητής διαβάζει: (…) Η γη της επαγγελίας ήταν κοντά. Και μετά, πέφτει η φράση με γράμματα επί της οθόνης: Η γη της επαγγελίας χάθηκε. Αυτά τα αξεπέραστα κόλπα του Τρυφώ, που ήξερε να κάνει σινεμά, παιδική αγάπη γαρ.
Κάποια στιγμή όλα διαλύονται επειδή (την εποχή εκείνη, της αργής αλληλογραφίας) τα γράμματα του Τζιμ από το Παρίσι και της Κάτε από την Αυστρία δεν συγχρονίζονται. Γράφει ο Ροσέ, λοιπόν: Το πεπρωμένο χτυπούσε την πόρτα τους: τοκ τοκ τοκ τοκ.
Κάτι ακόμα:
Ξαναγύρισαν στην κατοικία του Ζυλ, η Κάτε όμως πήγαινε συχνά -εν γνώσει του Ζυλ- στον Τζιμ μέχρι τα μεσάνυχτα. Τους ήταν δύσκολο να αποχωριστούν εκείνη την ώρα.
Ο Ζυλ έλεγε στην Κάτε:
-Δεν θέλω να λένε πως είμαι άγιος. Έναν άγιο, μπορείς να τον φορτώσεις σαν γαϊδούρι. Όχι, δεν είμαι άγιος! Αλλά τι άλλο μπορώ να κάνω;
Και, τελευταίο:
Τού είχε ωστόσο δηλώσει λίγο καιρό πριν: «Τώρα που σ’ αγαπώ λιγότερο…», κάτι σχεδόν χειρότερο από το: «Τώρα που δεν σ’ αγαπώ πια».
Τέλος πάντων. Ο Τρυφώ τα λέει καλύτερα από μένα, εδώ (καθισμένος σε ένα καφέ που θυμίζει τον παλιό Ζώναρς, ή το Ζήσιμο στην Κέρκυρα).
Τελειώνω με μια σκηνή που μ’ αρέσει πολύ:
Και το τρέιλερ, μερικές φορές λίγο αστείο, αλλά αξίζει να το ξαναδεί κανείς:
Δεν ξέρω γιατί (ή μάλλον υποσυνείδητα ξέρω) αλλά δεν μπορώ να την δω αυτή την ταινία και δεν είναι από αυτές που προτιμώ του Truffaut. Έχω την εντύπωση ότι τη συνέντευξη την κάνει ο Michel Polac (που έχει φτιάξει μια απίθανη ταινία για την τηλεόραση το 1981 Le beau monde).
Τρελαίνομαι για Godard που είναι η εικόνα του ιδανικού Γάλλου, μόνον που είναι.. Ελβετός.
Εκείνη η «Περιφρόνηση» είναι ποίημα.
Θα κάνω μια προσπάθεια να την δω από την αρχή μέχρι το τέλος μια φορά και αν τα καταφέρω θα σου πω τη γνώμη μου.
Τη Jeanne Moreau στο «Ascenseur pour l’échafaud » την έχεις δει; και το «La Baie des Anges»;
Έλα βρε Νικολά, πάνω που συμφωνήσαμε στο Σαββόπουλο! Η «Περιφρόνηση» μ’ αρέσει κι εμένα, ο «Τρελός Πιερό» επίσης, και επιπλέον για τις καταπληκτικές μουσικές (στο ένα του Λεγκράν, στο άλλο του Ντελρύ, νομίζω, ο οποίος φυσικά έγραψε και τη μουσική του Ζυλ και Τζιμ). Ο υπόλοιπος Γκοντάρ, δεν ξέρω, είμαι αμφίθυμος.
Τη Μορώ την έχω θαυμάσει και στο Ασανσέρ· παλιά είχα πετύχει σε μια προβολή και τις «Επικίνδυνες Σχέσεις» του Βαντίμ: Ζαν Μορώ, Ζεράρ Φιλίπ, σε ένα μικρό ρόλο ο Μπορίς Βιαν· μουσική Θελόνιους Μονκ.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Les_Liaisons_dangereuses_1960
κι εμένα από τις αγαπημένες μου σκηνές· μιας από την δεκάδα των αγαπημένων μου ταινιών.
http://vimeo.com/1533236
αχ, άλλαξέ το το ιταλικό με το γαλλικό…
http://en.support.wordpress.com/videos/vimeo/
Με παίδεψε αυτό το vimeo. Το βρήκα όμως τελικά το γαλλικό στο youtube, έστω και συντομευμένο, και το διόρθωσα.
Όσοι θέλετε, στο προ-προηγούμενο σχόλιο για την πλήρη σκηνή, αξίζει!
Αχ, τι ωραίο ποστ, Δύτη! Πολύ ωραία ταινία, από τις αγαπημένες μου γαλλικές (μαζί με το À bout de souffle του Godard και La Guerre des boutons του Yves Robert).
Ωραία η αλλαγή σε πρασινάκι! Αλλά δεν άργησες λίγο; Στις 4 Οκτωβρίου ήταν οι εκλογές… 🙂
Μα τι πάθατε όλοι με το πρασινάκι;! Γιατί δηλαδή, το μπλεδάκι πριν ήταν καλύτερο; Θα με βάλετε όταν γυρίσω να ψάχνω όλα τα θέματα της WordPress πρωτοχρονιάτικα… 🙂
Η ταινία είναι και μένα απ’ τις αγαπημένες μου, όχι όμως και η Ζαν Μορό. Ο αγαπημένος μου ήταν ο Ζαν-Πιερ Λεό, που τον πρωτοείδα δεκαπεντάχρονο στα 400 χτυπήματα, την 1η μεγάλου μήκους του Τριφό.
Αυτές τις ταινίες, Δύτη, τις βλέπαμε στη Θυμέλη, δεν πρέπει να την πρόλαβες. Πηγαίναμε νωρίς το απόγεμα που το εισιτήριο ήταν μειωμένο, 11 δρχ θυμάμαι.
Νικολά, το ασανσέρ το παίζει κάπου κάπου κι η τηλεόραση. Το δίδυμο Στρομπ -Υγιέ σ’ αρέσει;
Γιατί ψάχνετε σκηνές στο ιντερνέτι; Δεν έχετε το ντιβιντί; Ήταν απ’ τις σπάνιες φορές που αγόρασα Ημερησία.
Μαρία, μα για να τις βάλουμε στο μπλογκ!
Τη Θυμέλη νομίζω την πρόλαβα, αλλά δεν μπορώ να θυμηθώ πού ακριβώς ήταν. Στην Πατριάρχου Ιωακείμ στην Αγία Σοφία; ένα που έγινε χαρτοπωλείο μετά;
Αααα! Είμαι πολύ βλάκας.
Στην Παλαιών Πατρών, ψηλά προς Εγνατία, δίπλα στην Ευαγγελική εκκλησία.
Να σημειώσεις παρακαλώ οτι για τα περί ζεύγους του Τριφό κάνω τουμπεκί.
Παλαιών Πατρών, αυτήν εννοούσα. Για κάποιο λόγο όσο ήμουν στη Σαλονίκη την έλεγα συνέχεια Πατριάρχου Ιωακείμ (την τελευταία, σημειωτέον, την ήξερα μόνον απ’ τη Μαντάμ Σουσού).
Το παρατηρώ ότι κανείς δεν μιλά για τα περί ζεύγους, άλλος κάνει νύξη για υποσυνείδητο, όλοι έχουμε κάτι να πούμε γι αυτό αλλά δεν το λέμε. Γι αυτό κάποιες ταινίες είναι πιο σπουδαίες απ’ τις άλλες, νομίζω.
Φοβάμαι ότι είμαι κι εγώ κατά κάποιο τρόπο της σχολής Νικολά.
Παρότι έβρισκα πάντα αισθητικά άψογες τις ταινίες του Τρυφφώ, τελικά δεν κατόρθωναν να με αγγίξουν τόσο ώστε να τις κατατάξω π.χ. στις καλύτερες που έχω δει στη ζωή μου. Ίσως απλά να φταίει ότι δεν τις είδα στην κατάλληλη συναισθηματική συγκυρία. Αντίθετα, θεωρώ εκπληκτική ταινία την «Περιφρόνηση» του Γκοντάρ, ίσως γιατί κι ο Πικκολί είναι παμμέγιστος.
Τις «Επικίνδυνες Σχέσεις» του Βαντίμ τις είχα δει χρόνια πριν, σε μια προβολή στο Γαλλικό Ινστιτούτο. Ήταν πολύ πρόσφατες και οι «Επικίνδυνες Σχέσεις» του Φρήαρς και ο «Βαλμόν» του Φόρμαν, κάπου μου κακοφάνηκε κι η μεταφορά στη σύγχρονη εποχή, και τελικά το έργο του Βαντίμ χάθηκε στη λήθη του μυαλού μου σαν μια καλτ ανάμνηση (κι ας βρίσκω εξαιρετικά συμπαθή τον Ζεράρ Φιλίπ).
Λοιπόν Ρογήρε, πιθανότατα ήμασταν μαζί σε κείνη την προβολή στο Γαλλικό Ινστιτούτο. Γύρω στο ’90 ή 91, έτσι;
Συμφωνώ ότι σε σχέση με τις ταινίες του Φρήαρς και του Φόρμαν ο Βαντίμ δεν έλεγε πολλά πράγματα (και είναι μάλλον η καλύτερη ταινία του, ή ίσως η λιγότερο μέτρια)· αλλά Μορώ, Φιλίπ, Τρεντινιάν, Βιαν, ε, είναι καλτ ανάμνηση όσο νάναι.
Υπάρχει, τέλος, και άλλη μια μεταφορά του βιβλίου του Λακλός: αμερικάνικη, κολλεγιακή. Είχα ξεκινήσει να τη βλέπω ένα βράδυ, αλλά τελικά πήγα για ύπνο.
Κι εγώ, έτσι νομίζω, η προβολή στο ΓΙ πρέπει να ήταν τη σεζόν 90-91.
Δύτη, εγώ δε μιλάω απο λεπτότητα 🙂 Ήμουν απο τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου και παραμένω κατά, αλλά με τα χρόνια δείχνω κατανόηση. Και συ δε το πήρες κάποτε απόφαση οτι ανήκεις σε κάποια μειοψηφία;
Ε, όσο νάναι…
Έλα μωρέ, δεν θα αρχίσουμε πόλεμο των κουμπιών τώρα!
Περισσότερο μου άρεσαν — ας πούμε — τα «απλοϊκά» του, όπως L’argent de poche (που σχεδόν υβρομπέρτιζε!).
Les liaisons dangereuses το είδα στην τηλεόραση στην Αθήνα (!). Είχα κατέβει και ένας φίλος μου μου είχε δανείσει το διαμέρισμά του σε έναν δρόμο με όνομα Γαλλίδας που έγινε διάσημος αργότερα (ο δρόμος) με κάτι ξηρασίες (από το Ξηρός). Αξέχαστη (η ταινία) αν και το Gérard Philippe τον βλέπω λίγο ψεύτικο και plat όπως λέμε.
Και το Le dernier métro το είδα σε ελληνικό σινεμά με υπότιτλους!
Du coq à l’âne :
Αυτή τη στιγμή έχει το The Killing of a Chinese Bookie στην arte. Προχθές είχε το άλλο του Κασσαβέτη (A Woman Under the Influence) που είχα δει όταν ήμουν 15-16 χρονών και με είχε ταράξει.
Μαρία, je ne vois pas, tu me l’écris en latin ?
Υ.Γ. Σι μπιζάκι έχ΄τε;
Άσε που κοντέψαμε το εθνικό δράμα: ο εθνικός μας σταρ, το είδωλο των νέων, σε τεχνητό κώμα στο Λος Άντζελες! Ακόμη κι ο δικός σας ο Αλή Αγάς πήγε να τον δει!
Για να καταλάβεις κλίμα εποχής έχω δακτυλογραφημένη μετάφραση άρθρου της Χέλερ, η ουγγρική νέα αριστερά είχε πολύ πέραση, με τίτλο κομμουνισμός και οικογενειακή δομή και υποστηρίζει την κοινοβιακή οργάνωση ως διάδοχο της αστικής οικογένειας.
Είχαμε οράματα εμείς!
Είδες τις εκδηλώσεις που οργανώνει ο φίλος σου ο Σαββόπουλος για τη δεκαετία του 60; Παίζει και το κανάλι της βουλής διάφορα στιγμιότυπα.
Νικολά, έχεις δίκιο είναι απ’ τις περιπτώσεις που το όνομα οπτικά γίνεται αγνώριστο.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Straub_et_Huillet
Σοβαρά, και έχει πεθάνει πρόσφατα κι ο γιος του.
Του Αλή την αδερφή την είχα μαθήτρια. Πολύ καλά ήταν τα ελληνικά της κι ήταν και καλό παιδί.
Καλό ταξίδι και καλά να περάσεις.
Μαρία, και η Αλεξάνδρα Κολοντάι ουγγαρέζα δεν ήταν;
Ξεσαλώσατε βλέπω οι γαλλομαθείς νυχτιάτικα και μπερδεύτηκα. Για τον Ζεράρ Φιλίπ ο λόγος;
Ευχαρίστώ για τις ευχές, το απόγευμα φεύγω.
Η Αλεξάνδρα όχι απ’ όσο ξέρω, Πετροπουλίτισσα. Για τη μάνα της δε ξέρω.
Μπέρδεμα με τον εθνικό σταρ. Εγώ είχα στο μυαλό μου το Ντεπαρντιέ, γι’ αυτό έγραψα για το γιο του. Τον είδα πέρσι στην προτελευταία του Ριβέτ και τελευταία δικιά του, ενώ ο Νικολά διαπίστωσα μετά οτι αναφέρεται στο Χαλιντέι. Εσύ σκέφτηκες το Φιλίπ, αλλά αυτόν πώς να τον επισκεφτεί ο Αλή αγάς;
Συνεννόηση μπουζούκι.
Άμα βρεις ταινίες του ζεύγους να τις δεις οπωσδήποτε.
παρεμπιπτόντως σήμερα 17:30 στο Τριανόν αν δεν κάνω λάθος εχει προβολή. Στα πλαίσια των εκδηλώσεων που διοργανώνει ο Σαββόπουλος.
το Ζιλ & Τζιμ εννοώ.
Κοίτα να δεις σύμπτωση! (πολύ πρόσφατα -και πάλι τυχαία- διάβαζα τον Σαββό. να λέει ότι από την ταινία εμπνεύστηκε τη Συννεφούλα, το λινκ το είχα ανεβάσει εδώ:
Όσοι είστε Αθήνα, τρεχάτε, θα έλεγα! Το συνιστώ ανεπιφύλακτα, όπως λένε.
Και λοιπόν, παίδες, με αυτό το σχόλιο μάλλον σας χαιρετώ. Τα λέμε σε δέκα μέρες, λίγο πριν μπει ο καινούριος έτος. Καλές γιορτές!
Καλές γιορτές και πάντα με ωραίες εμπνεύσεις! 🙂
Στον Δυτη που την εκανε
με πλαγια πηδηματακια
ΚΑΛΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ του ευχομαι
με μπολικα ουϊσκακια!
Καλή επιστροφή, καλή χρονιά, και μπόλικες ενδιαφέρουσες καταδύσεις!
και βέβαια είναι εξαιρετικό, αλλά δεν ξέρω γιατί σ’ εμένα απ’ αυτή την εποχή του Γαλλικού σινεμά, αναδύεται ο Αlain Resnais και ιδιαίτερα το ‘Πέρυσι στο Μαριενμπαντ’.
Καλή χρονιά
Ο Δύτης επέστρεψε από το εξωτικό Λονδίνο και σας ευχαριστεί όλους για τις ευχές! Ίσως καταφέρω να ανεβάσω κάτι μέχρι αύριο, ειδάλλως καλή χρονιά παιδιά, όπως τη θέλει ο καθένας!
Καλώς ήρθες, Δύτη.
Καλή χρονιά και καλές καταδύσεις.
Καλή χρονιά δύτη! 😎
Βγήκες να πάρεις μια ανάσα και πας για νέα βουτιά, ε;
Καλοτάξιδος!
Καλά να περάσεις Δύτη και κάθε ευτυχία το 2010. Και το ’11, δηλαδή, και το ’12, κοκ…
Καλή Χρονια!!
http://www.myriobiblos.gr/texts/greek/kontoglou_madri.html
Στην έβδομη φωτογραφία (αν μετράω καλά), ο Ανρί-Πιερ Ροσέ με τον Πικάσο, τον Μαξ Ζακόμπ και άλλους: http://www.lifo.gr/team/sansimera/40631