Τραγούδησε, κρατώντας την ψυχή καθηλωμένη στη θέση της, με τις σκουριές του κόσμου, καμιά από τις συγκινήσεις που είχαν όλοι προετοιμαστεί να δοκιμάσουν, ήταν ψυχρό, όχι ακριβώς ψυχρό, αυτό το τραγούδι σάς έφερνε αντιμέτωπους με το θάνατο, σας έλεγε δεν είμαι εδώ για να σας δώσω μασημένη συγκίνηση, για να πάρω τη συγκίνησή σας από το χεράκι, είστε απλώς μπροστά σε ένα μοιρολόι, την υπόλοιπη δουλειά πρέπει να την κάνετε μόνοι σας.
Η μουσική δεν είναι εδώ για να εξαγοράσει την ασχήμια της ζωής σας.
(Εντί Καντούρ, Βάλτενμπεργκ, μετάφρ. Μήνα Πατεράκη-Γαρέφη, Αθήνα 2008, σελ. 684)
Και μια άλλη άποψη, κάπως αντίστροφη (ή όχι;):
Δεν ξέρω γιατί, με καταδιώκει όμως μια εικόνα που επανέρχεται διαρκώς, η εικόνα μιας τσελίστριας στην Ορχήστρα Δωματίου της Βουδαπέστης, που όταν περνούσε το δοξάρι δυνατά πάνω από τις χορδές, έριχνε το κεφάλι τόσο ανελέητα, τόσο απότομα στο πλάι, το έγερνε τόσο πολύ πάνω στον αριστερό της ώμο, σαν να ‘ταν ξένο σώμα. Κάθε νότα, κάθε πέρασμα του δοξαριού έμοιαζε να απαιτεί από κείνη μια θυσία, μια έκσταση του κορμιού, που το κορμί δεν ήταν σε θέση να την αποδώσει, με αποτέλεσμα να βασανίζει τους θεατές με την οδυνηρή εικόνα μιας μόνιμης αίσθησης του ανεκπλήρωτου· και όλα τούτα συνέβαιναν όμως υπό τους ήχους κλασικής, απολύτως ορθολογιστικής μουσικής, αν θυμάμαι καλά του Μπαχ.
(Ίμρε Κέρτες, Εγώ, ένας άλλος, μετάφρ. Γιώτα Λαγουδάκου, Αθήνα 2002, σελ. 20-21)
ο δύτης των νιπτήρων 
Λίγο αυθαίρετο τον βρίσκω τον χαρακτηρισμό του Κέρτες. «Απολύτως ορθολογιστική» η κλασσική και μάλιστα του Μπαχ! Ευτυχώς που δεν είναι και σίγουρος ότι ήταν Μπαχ, γιατί εγώ έχω πολύ διαφορετική εντύπωση, ειδικά για τα έργα του για τσέλο.
Ελπίζω να μη σου μαγάρισα την ανάρτηση με το εκτός θέματος σχόλιό μου. Γιατί κατά τα λοιπά και τα δύο αποσπάσματα είναι «δυνατά».
Ποια άραγε θα ήταν μια απολύτως ορθολογιστική μουσική, σκέφτομαι τώρα. Η δωδεκάφθογγη, ίσως; Αλλά και πάλι, ποιος θα χαρακτηρίσει ορθολογιστικό το έργο του Άλμπαν Μπεργκ, ας πούμε.
.
Θέμα για σκέψη και συζήτηση: ο παραλληλισμός που κάνει ο Τόμας Μαν με την «ορθολογιστική» δεύτερη σχολή της Βιέννης και το ναζισμό, σε σχέση με τον παραλληλισμό του ναζισμού με τον ορθολογισμό στα όριά του. Αλλά βέβαια, η περιγραφή του Μαν απέχει πολύ από μια ορθολογιστική αιτιολόγηση των καινοτομιών της δωδεκάφθογγης, όπως θα την έκανε φαντάζομαι ο Σαίνμπεργκ. Θα έλεγα ότι ο Μαν τονίζει την αναζήτηση του απόλυτου στη μουσική σαν ουσία της «γερμανικότητας», αναζήτηση του απόλυτου με τελικό όριο το ναζισμό.
Στα περί ορθολογισμού έχω μια παρατήρηση του…Αϊνστάιν, παίχτης βιολιού ο ίδιος και λάτρης του Μπετόβεν. Έλεγε λοιπόν.
«Ο Μπετόβεν ανακάλυπτε τη μουσική του σύμπαντος, ενώ ο Μότσαρτ τη δημιουργούσε»
Παραμένει το ερώτημα, τι θα ονομάζαμε ορθολογισμό στη μουσική.
http://books.google.gr/books?id=pFO5OJ4BPu0C&pg=PA81&lpg=PA81&dq=christopher+small+music+rational&source=bl&ots=5cEHMYTQfl&sig=0HBYYOuo00Zq1bSP3S3O9tQ8eJ4&hl=el&ei=c1jnStziLZD3-Aafw8GIBw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved=0CAoQ6AEwAQ#v=onepage&q=&f=false
Το βιβλίο του Κρίστοφερ Σμώλ, Μουσική, κοινωνία, παιδεία το έχω στα ελληνικά σε Νεφέλη, 1983. Δε ξέρω αν κυκλοφορεί ακόμη.
Κατάφερα να βρω τα παραπάνω κεφάλαια. Ασχολείται με το ερώτημα που σε απασχολεί συγκρίνοντας τη μετα-αναγεννησιακή δυτική παράδοση με παραδόσεις άλλων πολιτισμών π.χ. Μπαλί.
Θα το ψάξω!
Οι μουσικοί δεν είναι εδώ για να εξαγοράσουν την ασχήμια της ζωής μας.
Η μουσική είναι: Ρεμπέτικο, τζάζ, ταγκό, ρέγγε, έτσι δεν γεννήθηκαν;
Μιχάλη (καλωσήρθες!), θα έλεγα (και ελπίζω να μην προδίδω το πνεύμα του Καντούρ) ότι το θέτεις ωραία, αλλά το νόημα είναι το ίδιο: φτιάχνοντας μουσική, εξαγοράζεις την ασχήμια. Ακούγοντάς την, έρχεσαι αντιμέτωπος με αυτή.