Μέρες τώρα προσπαθώ (όπως όλοι, ή τουλάχιστον όσοι προσπαθούν να διαβάσουν πίσω από τις γραμμές, καθώς λέμε) να καταλάβω τι περίπου συμβαίνει στο Ιράν. Η πρώτη εικόνα είναι πολύ ευανάγνωστη: καταπιεσμένος λαός εξεγείρεται κατά του θεοκρατικού καθεστώτος. Η δεύτερη, είναι λίγο παράξενη: όπως και να το κάνουμε, ο αντιπαθητικός ή αστείος τυπάκος στην εξουσία πήρε όντως την πλειοψηφία, έστω και μετριασμένη σε σχέση με το επίσημο αποτέλεσμα, και επιπλέον αποδεικνύεται ότι η πληροφόρηση στη Δύση περνάει από το ίδιο φίλτρο προπαγάνδας που περνάνε διάφορα, από τον κορμοράνο του Κόλπου, την ενθουσιώδη υποδοχή των Αμερικανών στη Βαγδάτη, τις πορτοκαλί επαναστάσεις και άλλα γραφικά. Η τρίτη εικόνα είναι ότι στην πραγματικότητα δεν γνωρίζουμε ούτε καταλαβαίνουμε τίποτα. Όσα πλάνα έχω δει από τα γεγονότα, δείχνουν σαφώς μια εξέγερση της μεσαίας τάξης. Και η μεσαία αυτή τάξη, φωνάζει «ο Θεός είναι μεγάλος», όσο και να θέλουν να μας πείσουν ότι αντίπαλός τους είναι το Ισλάμ.
[ Παρένθεση: το ίδιο, περί μεσαίας τάξης, διάβασα στο σχόλιο ενός Αμερικανού τηνέιτζερ για τον αθηναϊκό Δεκέμβρη -οπότε, μην είσαι ποτέ σίγουρος, γιατί τι σημαίνει μεσαία τάξη; Ειρήσθω εν παρόδω, έχω την εντύπωση ότι μεγαλόσχημοι ευρωπαϊστές δημοσιογράφοι που περιφρόνησαν τον αθηναϊκό Δεκέμβρη ακριβώς χάρη στη συμμετοχή των παιδιών της μεσαίας τάξης, εγκαλούν τώρα όσους δεν βλέπουν την κραυγή της ιρανικής μεσαίας τάξης για ελευθερία. Η γραμμή είναι, εξέγερση που κοιτά προς τη Δύση = καλή εξέγερση, εξέγερση κατά της Δύσης = ολοκληρωτισμός/πραξικόπημα/κουλτούρα της βίας και δε συμμαζεύεται. Μαοϊκοί αντάρτες στο Νεπάλ = Δεν ξέρω/δεν απαντώ. Κλείνει η παρένθεση]
Τα λίγα περσικά που ξέρω δεν με βοηθούν καθόλου, γιατί κακά τα ψέματα: δεν έχουμε πραγματική πληροφόρηση, έχουμε πληροφόρηση από δύο πλευρές που δεν ξέρουμε τι ακριβώς αντιπροσωπεύουν (αχ, aqua, γιατί να είσαι στην Υεμένη;). Είναι σχεδόν σίγουρο ότι άνθρωποι σαν εμένα ή πιθανότατα εσάς που με διαβάζετε, αν ήμασταν στο Ιράν θα είχαμε κατέβει στους δρόμους. Αλλά ως τι; Επιφυλάσσομαι άλλη φορά να γράψω τις σκέψεις μου σχετικά με τη μαντήλα (στην Τουρκία), το πώς τη βλέπουν οι φίλες μου εκεί (της μεσαίας τάξης), και το τι βλέπω εγώ (λίγο ως τουρίστας, κακά τα ψέματα). Η πιο κοντινή στις προσλαμβάνουσές μου εικόνα για το Ιράν, είναι η «Περσέπολις» (η ταινία), και εκεί, όσο και να ταυτίζεσαι με την οπτική της πρωταγωνίστριας, η ταύτισή της με την (πρώην) μεσαία τάξη είναι εμφανής.
Οπότε τι; Το Σάββατο διάβασα ένα άρθρο του Σλάβοϊ Ζίζεκ, που με το γνωστό προβοκατόρικο στιλ του μιλά για μια ισλαμική εξέγερση με αίτημα την επιστροφή στις αξίες και τις ζυμώσεις της Ισλαμικής Επανάστασης του ’80. Ενδιαφέρον, δε λέω, αλλά πόσο ξέρει ο Ζίζεκ το Ιράν;
Την Κυριακή πάλι, ένα άλλο άρθρο με διαφώτισε κάπως για την οικονομική κρίση πίσω από τα γεγονότα: συγκέντρωση των βιομηχανιών σε μια ολιγομελή μαφία, ανεπιτυχείς συγκρούσεις της κυβέρνησης με τις τράπεζες (θυμίζω, ότι υποτίθεται πως σε μια θεοκρατική μουσουλμανική χώρα ο τόκος θα ήταν παράνομος! Να όμως που δεν είναι…), φούσκα ακινήτων και εκεί.
Μέχρι πρόσφατα, που ο Μαρξ ξανάγινε της μόδας, τέτοια συμπεράσματα περιγράφονταν με τη φράση του Κλίντον: It’s the economy, stupid… Τώρα που ο Μαρξ ξανάρχεται, ας σκεφτούμε λίγο (σκέφτομαι): Τι θα δει ο ιστορικός του επόμενου αιώνα πίσω από όλα αυτά; Γιατί τόσα χρόνια, το μόνο που μαθαίνουμε για το Ιράν είναι ο ισλαμικός νόμος και οι συγκρούσεις με Ισραήλ και ΗΠΑ; Πώς συμβαίνει παρόμοιες συγκυρίες, σε διαφορετικά μέρη του κόσμου, να προκαλούν -ή, αν προτιμάτε, να συνοδεύονται- από παρόμοιες πολιτικές εκρήξεις; Θυμάμαι συζητήσεις στις ύστερες Συσπειρώσεις του ’90, όπου ανιχνεύονταν κοινά σημεία στην πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και το γκρέμισμα του κράτους πρόνοιας στη Δύση, βάσει της επικράτησης του μεταφορντισμού, νομίζω.
Οπότε τι, και πάλι; Έχει δίκιο ο Ζίζεκ, και η πτωχευμένη μεσαία τάξη (ή τα παιδιά της) εξεγείρονται ενάντια σε ένα καθεστώς που διαστρέβλωσε τα κηρύγματα δικαιοσύνης και ισότητας του ’80; (Κάτι μου θυμίζει…) Και πάλι επιφυλάσσομαι να μιλήσω με τον Ιρανό φίλο μου στην Αθήνα, μπας και βγάλω καμιάν άκρη. Για την ώρα: απλά, «τροφή για σκέψη» που λεν κι οι Αμερικάνοι. Το μόνο που έχω σίγουρο, είναι ότι το να αποφαινόμαστε για μια κοινωνία μόνο βάσει της θέσης της θρησκείας, για παράδειγμα, ή του πολιτικού καθεστώτος, οδηγεί σε προχειρότητες. Η ιρανική ισλαμική κυβέρνηση ηττημένη από τις ιρανικές τράπεζες, ένα οξύμωρο σχήμα. Και όμως υπάρχει.
Η «μεσαια ταξη» στην περιπτωση του Ιραν ειναι λιγο περιεργη υποθεση. Προτεινω ανεπιφυλακτα το http://leninology.blogspot.com/2009/06/question-of-solidarity.html (αλλα και τα υπολοιπα κειμενα του Seymour ειναι αρκετα κατατοπιστικα).
Δεν υπάρχει τρόπος, για μας τους απλούς πολίτες της δύσης, να καταλάβουμε με σαφήνεια, τί και πώς, γιατί πέρα από τα οικονομικά αίτια που· αναμφισβήτητα βρίσκονται σε περίοπτη θέση… είναι και το τι αντιπροσωπεύει η ηγεσία αυτών που διαδηλώνουν και· πολύ φοβάμαι ότι αυτά που πρεσβεύουν δεν είναι εκ διαμέτρου αντίθετα από αυτά που πρεσβεύει η παρούσα κυβέρνηση…
Αυτό ακριβώς λέω κι εγώ, ότι αδυνατώ να δώσω μια ερμηνεία που να μου κάνει χωρίς να ξέρω. Plagal, το λινκάκι πολύ διαφωτιστικό κι αυτό, πάντως.
Ομως, η σημαντικότερη συνέπεια των μεγάλων διαδηλώσεων είναι η αποκάλυψη ότι βαθύ ρήγμα υφίσταται μέσα στο ίδιο το σύστημα και χωρίζει δυνάμεις οι οποίες δεν μπορούν να προσδιοριστούν με τη συνηθισμένη ορολογία: δεν είναι, δηλαδή, ζήτημα δεξιάς ή αριστεράς, συντηρητικών ή προοδευτικών κληρικών, δογματικών ή ανανεωτικών οπαδών του Ισλάμ…
http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=28/06/2009&id=58310
Μαρία, το διάβασα το άρθρο, και η εντύπωση που μού’μεινε είναι ότι εμμένει στην αντίθεση καθεστώς/αντικαθεστωτικοί. Εγώ, μετά από όσα διάβασα, δεν είμαι και πολύ σίγουρος ότι ΑΥΤΗ η αντίθεση κυριαρχεί ΣΗΜΕΡΑ στο Ιράν. Αλλά πάλι, καταλήγω ξανά ότι δεν ξέρω.
Για μένα το σημαντικό, αν αληθεύει, είναι αυτό που λέγεται στην παράγραφο που παρέθεσα, οτι πρόκειται για αντιθέσεις μέσα στους κόλπους του συστήματος.
Σα να λέγαμε τηρουμένων των αναλογιών για ενδοαστικές συγκρούσεις.
Αξιοσημείωτη και η αιχμή στο τέλος για τα αραβικά καθεστώτα.
Την Περσέπολη δεν την είδα, διάβασα όμως το κόμικς της Σατραπί.
Πέρσι είδα στο φεστιβάλ περσικές ταινίες με επιχειρήσεις-αρετή της αστυνομίας ηθών σε πάρτι, χασίσια κλπ.
Το περασμενο καλοκαιρι ετυχε να συνταξιδεψω με μια Ιρανη φοιτητρια (μεταπτυχιακη, στις ΗΠΑ). Οταν η συζητηση εφτασε στο Ισραηλ μου εκανε μια φοβερη τριπλα: “την περασμενη εβδομαδα ο Αχματινεζαντ ειπε οτι το Ισραηλ μπορει να υπαρχει” (”Israel is OK”) 🙂
Pαραθέτω τα της δικιάς εγχώριας ανάλυσης:
1. «Η Ισλαμική Δημοκρατία απέδειξε, 30 χρόνια μετά την λαϊκή επανάσταση του 1979, ότι οδηγεί στην πλήρη διάλυση των κεκτημένων της και στην επιστροφή του ιμπεριαλισμού. Πρέπει να ανατραπεί, όχι, όμως για να την διαδεχτεί μια φιλοϊμπεριαλιστική «δημοκρατία» των ανδρεικέλων της Ουάσιγκτον, του Λονδίνου, του Παρισιού, του Βερολίνου ή των Βρυξελλών αλλά μια σοσιαλιστική Δημοκρατία των εργατών και των αγροτών του Ιράν βασισμένη στα Συμβούλιά τους και με προοπτική της Σοσιαλιστική Ομοσπονδία των λαών της Μέσης Ανατολής.»
2. «Έτσι από τα Ισλαμικά κράτη μόνο το Ιράν και η Λιβύη αντιπροσωπεύουν καθεστώτα σοσιαλιστικά , ριζοσπαστικά που αγωνίζονται εναντίον του Ιμπεριαλισμού χωρίς να ανήκουν σε κάποιο σύμφωνο.»
και επίτηδες δεν βάζω link για να προβληματιστούμε, ποιος και τι υποστηρίζει.
Όσο αφορά τις αναλύσεις, όλοι μιλούν για «θεοκρατικό κράτος»[sic], αλλά κανείς δεν αναφέρει ή δεν έχει εννοιοδοτήσει το τι σημαίνει πολιτικό κράτος σε αυτόν τον χώρο (κατ’ επέκταση και δημοκρατία, όπως την αντιλαμβάνεται ο κάθε δυτικός αναλυτής), ισλαμικό νόμο (όπου ανιχνεύεται βασική άγνοια -ηθελημένη ;- για βασικά στοιχεία του Ισλάμ), κ.ά.π.. Επίσης πουθενά δεν είδα να γίνεται καμία αναφορά στις κοινότητες των Ζωροαστρών για τους οποίους το υπάρχει μεγάλη ανοχή, αλλά και την κοινότητα των Μπαχάι, η οποία έχει υποστεί καταπίεση και διώξεις.
Τελικά, μου φαίνεται όποιος επιχειρεί πολιτική ανάλυση για τη Μέση Ανατολή στα Μέσα Μαζικής Επιρροής έχει ισχυρά εργαλεία στα χέρια του: την μεσαία τάξη, τον ισλαμικό νόμο και τη μαντίλα…
ένα ακόμη μικρό κομματάκι για το ιρανικό παζλ
http://diastaseis.blogspot.com/2009/06/blog-post_22.html
Καλημέρα
Melen την καλημέρα μου, ευχαριστώ για το λινκάκι (που οδηγεί κάπου και σ’άλλο λινκάκι εξίσου ενδιαφέρον).
Γρηγόρη ενδιαφέρον το κουίζ, και ενδιαφέρουσα και η λύση του. Όποτε θέλεις την κοινοποιούμε!
Αυτοί στο 2. είναι φασίστες. Πόσο μαύροι θα μας το αποκαλύψει ο Γρηγόρης.
Αρκούντως μαύροι και παράξενοι, Μαρία. Μαύρος κρίνος, για την ακρίβεια. Ο 1 είναι, φυσικά, τροτσκιστής (Σάββας Μιχαήλ).
Αμάαααν! Τον Καρυωτάκη τι τον θέλουν.
Άμα βλέπεις εργατών αγροτών είναι τροσκιστές αλλά δε σκέφτηκα το Μιχαήλ. Καλά δε ξέρει τίποτα για την τύχη των κομμουνιστών μετά την επικράτηση των αγιατολάδων; Δεν άκουσε για πολιτικούς αριστερούς πρόσφυγες στην Εσπερία;
Δύτη με πρόλαβες….
και εξηγούμαι ότι είναι ενδεικτικά τα παραθέματα, καθώς θα μπορούσαμε να προχωρήσουμε και σε άλλους πολλούς, πιο «γνωστούς».
Τώρα αν είναι μαύροι, κόκκινοι ή ότι άλλο θέλουν να αυτοπροσδιορίζονται και όπως και να τους χαρακτηρίζουμε εμείς, ο Μάνος Χατζηδάκης είχε πεί χαρακτηριστικά για ανάλογες συζητήσεις και αντιλήψεις το 1978:
«Όποιος δεν φοβάται το πρόσωπο του τέρατος, πάει να πει ότι του μοιάζει. Και η πιθανή προέκταση του αξιώματος είναι, να συνηθίσουμε τη φρίκη, να μας τρομάζει η ομορφιά».
Δε θα προχωρήσω στο ποιοι και πως χαιρέτησαν το 1979 την ανατροπή του σάχη στο Ιράν και την «επανάσταση» του Χομεϊνί. Με απασχολεί όμως ότι το 2009 η ιστορία επαναλαμβάνεται ως τραγωδία [καθώς ο Μαρξ έγινε ξανά της μόδας….] και φυσικά όχι λόγω της «επικράτησης του μεταφορντισμού».
Γρηγόρη, έχω την εντύπωση ότι η ανατροπή του Σάχη ακολουθήθηκε από μια πραγματικά ελπιδοφόρα αλλά σύντομη περίοδο ζυμώσεων, πριν την ολοκληρωτική επικράτηση του Χομεϊνί.
Συμφωνώ με το Δύτη. Μπορούσε κανείς το 17 να προβλέψει πώς θα εξελισσόταν η ρωσική επανάσταση;
Στην περιπτωση του Ιράν οι ελπίδες διαψεύστηκαν πολύ γρήγορα.
Για την ιστορία:
http://www.enet.gr/?i=arthra-sthles.el.home&id=60775 (πάλι, για το πόσο στρεβλή εικόνα έχουμε εδώ)
http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=04/07/2009&s=analysh-sta-gegonota (τροφή για τον Γρηγόρη)
http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=05/07/2009&s=ios-kyriakhs (για την επανάσταση του ’79 και τη σχετική ζύμωση)
άντε να ανταποδώσω το κέρασμα:
http://manitaritoubounou.wordpress.com/2009/05/05/neostalinikespagides-perdhm-1/
και
http://manitaritoubounou.wordpress.com/2009/01/09/aytonomia-eteronomia-kritiki-portaaurea-1/
Μαρία, Γρηγόρη (πέντε σχόλια παραπάνω): για το Μαύρο Κρίνο, δείτε κι εδώ:
http://jungle-report.blogspot.com/2009/12/blog-post_02.html
Φαίνεται επίσης ότι είναι πίσω από την επίθεση στο Νέο Κόσμο, αν πιστέψουμε την Καθημερινή:
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_29/11/2009_381340
Τι λε ρε παιδί; Το λέω για τον Καλέντζη.
Τα πουλάκια μου. Ευχαριστώ Δύτη, γιατί δεν είχα διαβάσει τον Καμπύλη. Μας λύθηκε η απορία και για τον ιδεολογικό αχταρμά.
Είδες, κι εγώ νόμιζα πως ήταν δυο τρελοί πίσω από ένα πισί. Δεν θυμάμαι τώρα πού διάβαζα ότι η Χρυσή Αυγή θεωρείται πλέον συστημική (sic) από αυτού του είδους αναρχοακροδεξιούς.
Παρεμπιπτ. όπως παρατήρησε ένας φίλος μου αυτό το είδος αναρχικού μηδενισμού στυλ Στράσερ το εισήγαγε στην Ελλάδα ο μακαρίτης ο Ρένος Αποστολίδης…
Δεν έχω ιδέα αν έχουν πράγματι ανσφορές στο Στράσερ (λες να βλέπουν και Βισκόντι) ο μηδενισμός όμως είναι βέβαιος και για τα δύο άκρα. Θυμήσου ειδικά την τελευταία προκήρυξη.
Για τη Χ.Α. αναφέρει κι ο Καμπύλης οτι θεωρείται ντεμοντέ.
Δεν πάμε καθόλου καλά.